Geef je tanden een facelift
Een perfect gave en ultrawitte smile hoeft niet, maar breeduit kunnen glimlachen met een natuurlijk wit gebit, dat wil iedereen. Welke mogelijkheden bieden facetten? Of ga je beter voor een bleaching als je tanden verkleurd, vervormd of beschadigd zijn?
Je tanden zijn in de loop van je leven onderhevig aan heel wat slijtage. Dat uit zich op tal van manieren. Neem nu de kleur. Net als je haaren huidskleur is ook de originele tint van je tanden genetisch bepaald. Die intrinsieke kleur verandert met de leeftijd, maar je tanden worden ook blootgesteld aan externe factoren die hun kleur kunnen beïnvloeden zoals roken, bepaalde kleurstoffen en medicatiegebruik. Daarnaast kan ook het tandweefsel zelf beschadigd raken. “Voor heel wat gehavende tanden zijn esthetische correcties mogelijk, maar de keuze van de juiste techniek bepaalt wel het succes van het resultaat. Die beslissing is heel individueel en hangt onder meer af van de aard van het probleem en bepaalde mondgewoonten. Sowieso komen alleen gezonde tanden en tandvlees hiervoor in aanmerking”, legt professor dr. Roeland De Moor, specialist restauratieve tandheelkunde UZ Gent uit.
Facetten in kunsthars of porselein?
Tanden uit positie
Staan je tanden te erg uit de rij, dan zijn facetten veel minder aangewezen, al wordt deze techniek daarvoor soms wel gepromoot. Facetten geven bij deze tanden vaak grote discrepanties. Zo moet er op de tanden die meer naar achter staan een groter volume worden aangebracht om ze op dezelfde lijn te brengen met je andere tanden. Moeten er verschillende tanden uit positie op één rij worden gebracht, dan is de kans reëel dat je daar bij een aantal kant-en-klare commerciële constructies een veel te gevulde lip of een geprononceerde mond aan overhoudt.
Knarsen en klemmen
Voor mensen die knarsetanden, nagelbijten of veelvuldig de kaken op elkaar klemmen, zijn facetten zeker niet de eerste oplossing. Dit soort bewegingen zet enorm veel spanning op de tanden en ligt zelfs vaak mee aan de oorzaak van afgebroken stukjes glazuur of barstjes. Dat onbewuste gedrag is potentieel schadelijk voor facettanden en je leert het bovendien niet zomaar af. Voor mensen die in hun slaap de tanden klemmen kan dit probleem eventueel worden opgevangen door ’s nachts een beschermstuk over de facetten te dragen.
Wortelkanaalbehandelingen en ontzenuwde tanden
Tanden met veel vullingen of tanden die al een wortelkanaalbehandeling of ontzenuwing hebben doorstaan, zijn ongeschikt voor facetten. Die zullen veel makkelijker afbreken. In zowat drie op de tien gevallen faalt een facet dan.
Wat is het nut van bleken?
“Waar mogelijk opteren we eerst voor een bleaching, omdat deze aanpak tandvriendelijker is dan een facet”, legt professor dr. De Moor uit. Recente Europese wetgeving heeft ervoor gezorgd dat er vandaag om veiligheidsredenen moet worden gebleekt met veel lagere concentraties peroxide (0,1% tot 6%), waardoor een langere behandelingstijd vereist is. “Het is wat zoeken geweest, maar vandaag kunnen we met laserbleaching mooie resultaten neerzetten voor verschillende types verkleuringen. Deze laser hanteert groen licht dat wordt geabsorbeerd door o.a. grijze verkleuringen, maar ook door tetracyclines.”
Bij het home bleachen dat je zelf uitvoert onder begeleiding van je tandarts, breng je dagelijks wat bleekgel aan in een vorm die op maat van je tanden werd gemaakt. Ook hiermee kan je bepaalde ouderdomsverkleuringen aanpakken, maar door de lagere concentraties moet je deze techniek wel enkele weken tot maanden toepassen en gemiddeld een keer per jaar herhalen. De resultaten zijn minder intens dan bij een laser bleaching.
Tanden kunnen na een bleaching gevoeliger worden. Is er vooraf al sprake van hooggevoelige tanden, dan wordt die gevoeligheid eerst behandeld, bijvoorbeeld met een mineraliserende gel.
Wat kost dat?
Facetten worden beschouwd als esthetische correcties en vallen dus buiten de verplichte ziekteverzekering. Een kunsthars facet kost ongeveer 30% tot 25% van de prijs van een porseleinen facet, dat qua aanmaak vaak evenveel kost als een kroon. Informeer bij je tandarts dus vooraf naar de prijs of vraag een prijsofferte.
Fluorosis
Fluorosis geeft een verkleuring van de tanden door overconsumptie van fluoride en komt in verschillende types voor. Bij uitgebreide fluorosisvlekken heeft bleken nauwelijks effect en ga je dus beter voor facetten.
Vormafwijkingen
Te grote of te kleine tanden. Belangrijk is dat de juiste verhoudingen worden gerespecteerd en goede keuzes worden gemaakt. Dat ligt niet altijd voor de hand. Soms is het bijvoorbeeld beter een langere tand korter te maken dan een kleine tand te verlengen.
Spleetjes
Ook hier moet je rekening houden met de tanden ernaast. Als het facet je tand te veel moet uitbouwen om het spleetje weg te werken, kan dat een asymmetrisch beeld geven waardoor je nog meer facetten nodig hebt om dat bij te werken.
Gebroken tanden
Gaat het om kleine stukjes dan kan een witte vulling helpen, bij grotere stukken is een facet nodig.
Zware verkleuringen
Verkleuringen kunnen verschillende oorzaken hebben. Ze kunnen het gevolg zijn van een trauma, waardoor er plots één tand geel of oranje uitslaat. Een klassieker, die nog steeds voorkomt, is de bruingele tetracyclineverkleuring van het gebit. Die is het gevolg van veelvuldig antibioticagebruik tijdens de kindertijd, meestal om luchtwegproblemen aan te pakken. Bleaching kan in sommige gevallen goede resultaten geven. Werkt dit onvoldoende of wijken je tanden ook qua vorm af, dan ben je beter af met facetten of een combinatie van beide behandelingen.
Wanneer zijn facetten niet aangewezen?
Tanden uit positie
Staan je tanden te erg uit de rij, dan zijn facetten veel minder aangewezen, al wordt deze techniek daarvoor soms wel gepromoot. Facetten geven bij deze tanden vaak grote discrepanties. Zo moet er op de tanden die meer naar achter staan een groter volume worden aangebracht om ze op dezelfde lijn te brengen met je andere tanden. Moeten er verschillende tanden uit positie op één rij worden gebracht, dan is de kans reëel dat je daar bij een aantal kant-en-klare commerciële constructies een veel te gevulde lip of een geprononceerde mond aan overhoudt.
Knarsen en klemmen
Voor mensen die knarsetanden, nagelbijten of veelvuldig de kaken op elkaar klemmen, zijn facetten zeker niet de eerste oplossing. Dit soort bewegingen zet enorm veel spanning op de tanden en ligt zelfs vaak mee aan de oorzaak van afgebroken stukjes glazuur of barstjes. Dat onbewuste gedrag is potentieel schadelijk voor facettanden en je leert het bovendien niet zomaar af. Voor mensen die in hun slaap de tanden klemmen kan dit probleem eventueel worden opgevangen door ’s nachts een beschermstuk over de facetten te dragen.
Wortelkanaalbehandelingen en ontzenuwde tanden
Tanden met veel vullingen of tanden die al een wortelkanaalbehandeling of ontzenuwing hebben doorstaan, zijn ongeschikt voor facetten. Die zullen veel makkelijker afbreken. In zowat drie op de tien gevallen faalt een facet dan.
Wat is het nut van bleken?
“Waar mogelijk opteren we eerst voor een bleaching, omdat deze aanpak tandvriendelijker is dan een facet”, legt professor dr. De Moor uit. Recente Europese wetgeving heeft ervoor gezorgd dat er vandaag om veiligheidsredenen moet worden gebleekt met veel lagere concentraties peroxide (0,1% tot 6%), waardoor een langere behandelingstijd vereist is. “Het is wat zoeken geweest, maar vandaag kunnen we met laserbleaching mooie resultaten neerzetten voor verschillende types verkleuringen. Deze laser hanteert groen licht dat wordt geabsorbeerd door o.a. grijze verkleuringen, maar ook door tetracyclines.”
Bij het home bleachen dat je zelf uitvoert onder begeleiding van je tandarts, breng je dagelijks wat bleekgel aan in een vorm die op maat van je tanden werd gemaakt. Ook hiermee kan je bepaalde ouderdomsverkleuringen aanpakken, maar door de lagere concentraties moet je deze techniek wel enkele weken tot maanden toepassen en gemiddeld een keer per jaar herhalen. De resultaten zijn minder intens dan bij een laser bleaching.
Tanden kunnen na een bleaching gevoeliger worden. Is er vooraf al sprake van hooggevoelige tanden, dan wordt die gevoeligheid eerst behandeld, bijvoorbeeld met een mineraliserende gel.
Wat kost dat?
Facetten worden beschouwd als esthetische correcties en vallen dus buiten de verplichte ziekteverzekering. Een kunsthars facet kost ongeveer 30% tot 25% van de prijs van een porseleinen facet, dat qua aanmaak vaak evenveel kost als een kroon. Informeer bij je tandarts dus vooraf naar de prijs of vraag een prijsofferte.
Een van de technieken om je tanden een mooiere look aan te meten zijn facetten. Deze flinterdunne beschermlaagjes (tot 0,5 mm) worden met een speciale kleefstof op je tanden gelijmd. “Een facet is tandvriendelijker dan een kroon omdat de tandarts enkel het buitenvlak van de tand afslijpt en van een nieuw laagje voorziet. Facetten kunnen door de tandarts direct in de mond worden gemaakt. Die zogeheten witte vullingen op basis van kunsthars (composiet) bieden qua kleurschakeringen en vorm heel wat mogelijkheden om correcties uit te voeren. Sommige tandartsen met esthetisch talent realiseren hiermee even kwaliteitsvolle facetten als met porselein. De kwaliteit van kunsthars is de voorbije jaren sterk verbeterd, maar het blijft kunsthars dat na verloop van tijd vatbaar wordt voor slijtage. Een kunsthars facet verkleurt ook lichtjes, waardoor het meer mee evolueert met de natuurlijke tanden rondom. Kunsthars facetten laten zich ook vlot retoucheren wanneer er bijvoorbeeld een stukje afsplintert”, verduidelijkt dr. De Moor.
De flinterdunne facetten worden met speciale kleefstof op je tanden gelijmd.
Porseleinen facetten worden in een tandtechnisch lab gemaakt. Ze zijn kleurbestendiger, duurzamer maar ook duurder. “Dat betekent ook dat ze niet mee verkleuren met de tanden eromheen, waardoor een porseleinen facet na vijf jaar toch enkele tinten witter oogt dan de rest van je gebit. Gaat het maar over één tand die verkleurd of beschadigd is, dan is een bleaching of een kunsthars facet interessanter. Facetten uit porselein zijn dan weer interessanter wanneer een hele reeks tanden aan correctie toe zijn.”
Een rij facetten die op basis van één enkele afdruk wordt aangemaakt en in één stuk aan je tanden wordt gehecht, houdt vaak te weinig rekening met de specifieke vorm van je kaak en je tandboog die bij elk individu verschillend zijn. Je kiest daarom beter een op maat gemaakte tand per tand facing. Correct geplaatste facetten hebben geen vaste houdbaarheidsdatum. “In de praktijk zijn ze uiteraard ook aan slijtage onderhevig. Hun levensduur hangt voor een groot stuk af van je mondgewoonten. Facetten vragen geen bijzondere mondhygiëne, maar je gaat er natuurlijk best geen nootjes mee kraken”, waarschuwt dr. De Moor.
Voor welke problemen zijn facetten interessant?
Fluorosis
Fluorosis geeft een verkleuring van de tanden door overconsumptie van fluoride en komt in verschillende types voor. Bij uitgebreide fluorosisvlekken heeft bleken nauwelijks effect en ga je dus beter voor facetten.
Vormafwijkingen
Te grote of te kleine tanden. Belangrijk is dat de juiste verhoudingen worden gerespecteerd en goede keuzes worden gemaakt. Dat ligt niet altijd voor de hand. Soms is het bijvoorbeeld beter een langere tand korter te maken dan een kleine tand te verlengen.
Spleetjes
Ook hier moet je rekening houden met de tanden ernaast. Als het facet je tand te veel moet uitbouwen om het spleetje weg te werken, kan dat een asymmetrisch beeld geven waardoor je nog meer facetten nodig hebt om dat bij te werken.
Gebroken tanden
Gaat het om kleine stukjes dan kan een witte vulling helpen, bij grotere stukken is een facet nodig.
Zware verkleuringen
Verkleuringen kunnen verschillende oorzaken hebben. Ze kunnen het gevolg zijn van een trauma, waardoor er plots één tand geel of oranje uitslaat. Een klassieker, die nog steeds voorkomt, is de bruingele tetracyclineverkleuring van het gebit. Die is het gevolg van veelvuldig antibioticagebruik tijdens de kindertijd, meestal om luchtwegproblemen aan te pakken. Bleaching kan in sommige gevallen goede resultaten geven. Werkt dit onvoldoende of wijken je tanden ook qua vorm af, dan ben je beter af met facetten of een combinatie van beide behandelingen.
Wanneer zijn facetten niet aangewezen?
Tanden uit positie
Staan je tanden te erg uit de rij, dan zijn facetten veel minder aangewezen, al wordt deze techniek daarvoor soms wel gepromoot. Facetten geven bij deze tanden vaak grote discrepanties. Zo moet er op de tanden die meer naar achter staan een groter volume worden aangebracht om ze op dezelfde lijn te brengen met je andere tanden. Moeten er verschillende tanden uit positie op één rij worden gebracht, dan is de kans reëel dat je daar bij een aantal kant-en-klare commerciële constructies een veel te gevulde lip of een geprononceerde mond aan overhoudt.
Knarsen en klemmen
Voor mensen die knarsetanden, nagelbijten of veelvuldig de kaken op elkaar klemmen, zijn facetten zeker niet de eerste oplossing. Dit soort bewegingen zet enorm veel spanning op de tanden en ligt zelfs vaak mee aan de oorzaak van afgebroken stukjes glazuur of barstjes. Dat onbewuste gedrag is potentieel schadelijk voor facettanden en je leert het bovendien niet zomaar af. Voor mensen die in hun slaap de tanden klemmen kan dit probleem eventueel worden opgevangen door ’s nachts een beschermstuk over de facetten te dragen.
Wortelkanaalbehandelingen en ontzenuwde tanden
Tanden met veel vullingen of tanden die al een wortelkanaalbehandeling of ontzenuwing hebben doorstaan, zijn ongeschikt voor facetten. Die zullen veel makkelijker afbreken. In zowat drie op de tien gevallen faalt een facet dan.
Wat is het nut van bleken?
“Waar mogelijk opteren we eerst voor een bleaching, omdat deze aanpak tandvriendelijker is dan een facet”, legt professor dr. De Moor uit. Recente Europese wetgeving heeft ervoor gezorgd dat er vandaag om veiligheidsredenen moet worden gebleekt met veel lagere concentraties peroxide (0,1% tot 6%), waardoor een langere behandelingstijd vereist is. “Het is wat zoeken geweest, maar vandaag kunnen we met laserbleaching mooie resultaten neerzetten voor verschillende types verkleuringen. Deze laser hanteert groen licht dat wordt geabsorbeerd door o.a. grijze verkleuringen, maar ook door tetracyclines.”
Bij het home bleachen dat je zelf uitvoert onder begeleiding van je tandarts, breng je dagelijks wat bleekgel aan in een vorm die op maat van je tanden werd gemaakt. Ook hiermee kan je bepaalde ouderdomsverkleuringen aanpakken, maar door de lagere concentraties moet je deze techniek wel enkele weken tot maanden toepassen en gemiddeld een keer per jaar herhalen. De resultaten zijn minder intens dan bij een laser bleaching.
Tanden kunnen na een bleaching gevoeliger worden. Is er vooraf al sprake van hooggevoelige tanden, dan wordt die gevoeligheid eerst behandeld, bijvoorbeeld met een mineraliserende gel.
Wat kost dat?
Facetten worden beschouwd als esthetische correcties en vallen dus buiten de verplichte ziekteverzekering. Een kunsthars facet kost ongeveer 30% tot 25% van de prijs van een porseleinen facet, dat qua aanmaak vaak evenveel kost als een kroon. Informeer bij je tandarts dus vooraf naar de prijs of vraag een prijsofferte.