Verbeelding als weg naar communicatie

Op zaterdag 24 september is het Werelddag Dementie. Dan staan we stil bij deze ziekte die heel wat mensen (en hun omgeving) treft. Kasper Bormans ontwikkelde een (fantasie)spel dat de communicatie bevordert.

Dementie treft heel wat gezinnen. En allemaal zijn we bang dat het ons of één van onze familieleden zou overkomen. Want, zo weten we, dan raken we onze oma, onze ouder, onze partner kwijt. Hij/ zij is er nog wel, maar eigenlijk niet meer...We kunnen niet meer met haar praten, we dringen niet meer tot hem door...En als er één ding is waar onze maatschappij op gericht is, dan is het wel communicatie. We kijken dan ook met z’n allen met veel tristesse naar dementie, vertelt psychiater Dirk De Wachter. We zien enkel het verlies. Of zoals Kasper Bormans (auteur van het boek Wat Alz?) het schrijft: “We worden geconfronteerd met de vaststelling dat alles wat we kunnen aanleren, ook kunnen afleren: ons fatsoen, onze woordenschat, de herkenning van dierbare gezichten,...”

Toch kan je er ook anders naar kijken, op een positieve en vooral creatieve manier. Dat is precies wat Kasper Bormans heeft willen bereiken met zijn “Spel van de Verbeelding”. Een spel zonder winnaars of verliezers!

Het vertrekpunt bij het ontwikkelen van dit spel was de vaststelling dat dementerende mensen misschien wel hun herinneringen kwijt zijn, maar niet hun vermogen tot verbeelding... Verhalen blijven belangrijk. Dàt iemand vertelt is belangrijker dan wàt iemand vertelt. Zo brengen we taal terug.

Hoe werkt het?

Elke ‘speler’ krijgt 3 kaarten: één met een dier, één met een eigenschap en één met een voorwerp. Hij/zij benoemt zijn personage, bijvoorbeeld: een boze zebra met een paraplu. Dan mag hij een plaatskaart omdraaien, bijvoorbeeld: bij de bakker. Daar zullen de dieren elkaar ontmoeten. De spelers maken samen en om de beurt een verhaal dat begint met ‘ Er was eens...’. Als de dieren ter plaatse zijn, draait één van hen een Wat Alz? kaart om (bijvoorbeeld: wat als er nu een fanfare voorbij zou komen?). Dan zetten ze het verhaal nog even verder. De spelers kunnen elkaars zinnen en ideeën aanvullen.

In het begeleidend boekje wordt uitgelegd hoe je dit stapje per stapje kan opbouwen.

Wat Alz?

Op de achterkant van de doos staat volgende zin te lezen: “Onze dialogen beperken zich vaak tot feiten en informatie. Wat als we voortaan een ‘extra dementie’ geven aan onze gesprekken?”

Kasper Bormans, Het spel van de verbeelding, Davidsfonds, € 24,99, isbn 9789059087637