Verdachte huidvlekken? Neem er een foto van!
Euromelanoma, de Europese bewustmakingscampagne voor huidkanker is opnieuw uit de startblokken geschoten. Naast gratis huidconsultaties, verdelen de apothekers vanaf eind april ook ‘skin memories’, speciale ‘stickers’ waarmee je verdachte vlekken zelf kan fotograferen en opvolgen.
De cijfers waarmee we de voorbije dagen om de oren werden geslagen over huidkanker liegen er niet om. Met 37 000 nieuwe gevallen per jaar is het duidelijk dat huidkanker een toenemend probleem is en de meest frequente tumor in ons land. “Dat we dat niet altijd zien in de statistieken, komt doordat de meeste huidtumoren weinig impact hebben op de prognose van de patiënten”, verklaart dokter Liesbet Van Eyken van het kankerregister waarom huidkanker nog vaak onder de statistische radar blijft.
De overgrote meerderheid van de kwaadaardige tumoren behoren immers tot de minder gevaarlijke groep van de niet- melanomen. De meest voorkomende is de basaalcel carcinoom. Tweede op de ranglijst is de spinocellulair carcinoom die typisch is bij mensen die chronisch werden blootgesteld aan de zon zoals boeren of buitenwerkers. Deze duikt vaak op op het gelaat of de (kale) hoofdhuid.
Beide types manifesteren zich meestal pas na tientallen jaren. Vooral 60-plussers moeten hierop attent zijn, aangezien de gemiddelde leeftijd voor een basaalcel type op 66 jaar ligt en voor een spinocellulair carcinoom op 76 jaar. Niet alleen zonblootstelling, ook de leeftijd zelf heeft invloed op het risico. De kans op een basaalcelcarcinoom groeit met zo’n 12 % per jaar. De kleinste maar veruit de kwalijkste groep huidkankers zijn de melanomen. Die treffen mensen van alle leeftijden, vooral jonge vrouwen die van zonnebaden houden, zijn hier in het nadeel. Melanomen zaaien vrij snel uit naar andere organen en delen van het lichaam. Dat verklaart hun gevaarlijke status en waarom er snel moet behandeld worden, vooraleer dunne letsels kunnen evolueren naar dikkere.
Want hoewel het aantal gevallen van huidkanker stijgt, blijft de mortaliteit wel gelijk. “Dat komt onder meer doordat meer huidtumoren in een vroeg stadium gescreend worden.”
Zo herken je ze
Melanomen staan al 20 jaar in de schijnwerpers van de campagne en kunnen herkend worden aan de hand van de ABCDE regel. A verwijst naar hun asymmetrische vorm, B (border) naar hun onregelmatige rand, C (Color) naar de verschillende kleuren in de vlek, D (diameter) naar de doorsnee die groter is dan 6 mm en E wijst op evolutie of veranderingen in deze pigmentvlek. Spinocellulaire types zijn korstachtige bobbels die snel kunnen groeien en verzweren. Zij kunnen vlug uitbreiden zeker wanneer ze zich op de lippen, oren, vingers of tenen bevinden, of bij mensen met verminderde weerstand.
Basaalcel kankers lijken wel huidkleurige bobbeltjes met een glimmende, parelachtige rand. Ze kunnen ook opduiken onder de vorm van een wonde die niet geneest, of als een licht korstachtige plek die langzaam groter wordt. Als deze vlekken niet worden behandeld kunnen ze verzweren en doordringen tot in diepere weefsels.
Wie zeker wil zijn van zijn eigen observaties kan zogeheten Skin Memories gebruiken. Dat zijn stickers met afmetingen die je op een verdachte vlek kleeft. Daarna neem je hier een foto van die je privé post op Facebook. Na 4 maanden zal je diezelfde foto opnieuw te zien krijgen (in privémodus) zodat je de foto kan vergelijken met je hoe je vlek er vandaag aan toe is. Zo weet je meteen of het tijd is om een dermatoloog te raadplegen. Dit jaar neemt Euromelanoma de stickers mee in de campagne en worden ze vanaf eind april verdeeld via de apotheken.
Dermatoloog Thomas Maselis is intussen al 20 jaar in de weer om mensen meer bewust te maken van de gevaren van huidkanker. Dat het aantal gevallen blijft toenemen, vormt voor hem het bewijs dat de actie moet volgehouden worden. “Huidkankers ontwikkelen zich vaak traag en om ze te voorkomen is een gedragswijziging nodig. De kankers die vandaag vastgesteld worden zijn nog veelal het gevolg van het zongedrag van dertig jaar geleden. Vandaag zijn mensen zich meer bewust van zonbescherming, smeren we meer zonnecrème en raadplegen we het jaar rond de dokter voor verdachte vlekken.”
Euromelanoma loopt dit jaar van 14 tot 18 mei. Inschrijven voor de gratis screening kan via www.euromelanoma.org