© Getty Images/iStockphoto

Vlaanderen start met EHBO-cursussen voor psychische problemen

Leen Baekelandt
Leen Baekelandt Journaliste Plusmagazine.be

Het programma ‘Mental Health First Aid’ dat intussen al in 23 landen, waaronder buurland Nederland, aangeboden wordt, zal als startpunt genomen worden voor de cursus. Dit jaar nog wordt €200.000 uitgetrokken om deze EHBO-cursussen voor psychische problemen binnen Vlaanderen te ontwikkelen en te evalueren en vervolgens breder uit te rollen.

Internationaal onderzoek, waarbij o.a. België betrokken was, toont aan dat 80% van de mensen met een ernstige depressie een vorm van discriminatie ondervond. Meer dan 35% van de bevraagden zag er omwille van het stigma van af om een intieme (vriendschaps-)relatie aan te gaan. Daarnaast gaf 25% deze reden aan om niet te solliciteren en voor 20% was het stigma een aanleiding om geen opleiding te volgen.

Deze cijfers duiden het grote belang van mental health literacy, vrij vertaald: de kennis over geestelijke gezondheid en de opvattingen die een rol spelen in herkenning, aanpak en preventie van psychische problemen. Dit principe werd mee opgenomen in het Vlaams Actieplan Geestelijke Gezondheid. Vlaanderen investeert daarom ook onder meer in de website www.geestelijkgezondvlaanderen.be, die dagelijks meer dan 1.200 bezoekers trekt. De recent gelanceerde campagne 4voor12.be attendeert bijvoorbeeld ook op signalen van psychisch onwelbevinden.

Uitbreiding van het aanbod

Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin: ‘De cijfers tonen aan dat het stigma op geestelijke gezondheid nog ontzettend groot is, mede doordat we er zo weinig over weten en kennen. Het MHFA-programma is een welgekomen aanvulling op wat we in Vlaanderen al opzetten voor onze geestelijke gezondheid en om de beeldvorming erover bij te sturen. Vanuit Vlaanderen werken we al taboedoorbrekend vanuit de Associatie Beeldvorming en via acties als Te Gek!?. Er zijn ook complementaire initiatieven die focussen op diverse aspecten van geestelijke gezondheid zoals Fit in je hoofd van het Vlaams Instituut Gezond Leven, acties als eerste hulp bij drugincidenten in het uitgaansleven van VAD , het peersupport project safe ’n sound, Zelfmoord1813 van VLESP, enzovoort. De ontwikkeling en het uitrollen van een Vlaamse EHBO-cursus over psychische problemen, gebaseerd op een internationaal model, betekent een nieuwe schakel in dit aanbod en zal de bestaande acties versterken.’

Mental Health First Aid in Vlaanderen

Verschillende Vlaamse preventieve partnerorganisaties, met name het Vlaamse Instituut Gezond Leven, VAD, VLESP en Eetexpert engageren zich samen met de Federatie Diensten Geestelijke Gezondheidszorg, de Vlaamse Vereniging voor Geestelijke Gezondheid en Zorgnet-Icuro om het internationaal concept ‘Mental Health First Aid’ naar Vlaanderen te vertalen. Deze organisaties organiseren al kennisoverdracht over geestelijke gezondheid naar andere hulpverleners of intermediairen, vertrekkend vanuit specifieke thema’s zoals verslaving, zelfdoding, eet- en gewichtsproblemen.

Het is belangrijk dat de bestaande expertise en evidentie ook in Vlaanderen in een eerstehulpcursus voor psychische problemen geïntegreerd wordt. Het MHFA-programma moet naar de Vlaamse context aangepast worden, zowel op vlak van bestaande visies en materialen als taalkundig en op de sociale kaart. Daarna moet een opleiding voor de trainers voorzien worden die de EHBO-cursussen voor psychische problemen zullen geven waarna de proefcursussen in een aantal settings georganiseerd kunnen worden. Op basis van een wetenschappelijke evaluatie kunnen dan de laatste bijsturingen gebeuren en kan de implementatie in Vlaanderen plaatsvinden.

Nu al in Limburg

Om dit traject tegen medio 2019 te hebben doorlopen, voorziet Vlaams minister Jo Vandeurzen een financiering van 200.000 euro. Zorgnet-Icuro onderhoudt nauwe contacten met Mental Health First Aid in Nederland en zal op vraag van alle partners de projectleiding op zich nemen in afwachting van de realisatie van één Steunpuntfunctie Geestelijke Gezondheid begin 2019.

Dit projectkader verhindert niet dat op de werkvloer al aan de slag kan worden gegaan met MFHA. Zo zijn er in Limburg al heel wat contacten tussen de geestelijke gezondheidszorgpartners en MFHA Nederland. Marjet Vanderstraeten (Coördinator gezondheidspromotie en beeldvorming geestelijk gezondheid SPIL) heeft recent nog het certificaat ‘first aider mental health’ in Nederland behaald: ‘In de interactieve cursus leer je anders naar psychische kwetsbaarheid kijken. Je gaat psychische problemen meer normaliseren. Je oefent daarvoor onder meer in rollenspelen, maar je wordt geen hulpverlener geestelijke gezondheid of therapeut. Het doel is om mensen met een psychische crisis te helpen tot er professionele hulp of iemand uit het netwerk verder kan ondersteunen. Als je iemand op de grond ziet liggen en die persoon heeft pijn, ga je de principes van EHBO toepassen, maar geen diagnose stellen. Je dient de eerste zorg toe en belt een ambulance. De bedoeling is dat het heel normaal wordt dat iedereen die zich geroepen voelt, net zoals een EHBO-cursus, een MHFA-cursus gaat volgen. Het grootste effect is niet alleen toename van kennis over psychische kwetsbaarheid, maar vooral destigmatisering en stijging van handelingsbekwaamheid omdat je een aantal vaardigheden hebt aangeleerd.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content