Waarom je netelroos niet als een allergie mag bestempelen
Maar liefst 1 op de 5 mensen krijgt ooit af te rekenen met een opstoot van acute netelroos. Een huidziekte die aanvoelt als een netelbad, waarbij je gekweld wordt door hevige jeuk en rode bulten. Vaak wordt de aandoening ten onrechte gezien als een allergische reactie, waardoor een juiste diagnose en behandeling uitblijft.
‘Don’t Hide’ heet de campagne die op de eerste dag van de nieuwe zomer wordt gelanceerd om mensen met netelroos – of urticaria – een hart onder de riem te steken. De aandoening manifesteert zich zowel acuut, waarbij ze meestal na 1 tot 4 dagen vanzelf verdwijnt, maar kan ook chronische vormen aannemen. Bij die laatste groep duiken de symptomen meestal meermaals per week op en dit jarenlang.
Deze huidaandoening geeft niet louter fysieke klachten zoals felle jeuk, rode bulten zowel op lichaam als gelaat, zwellingen (angio oedeem) van oogleden en lippen, en slapeloosheid. Ook de psycho-sociale impact is enorm en komt nog meer tot uiting tijdens de zomermaanden. Dermatoloog dr. Anneleen Batteauw: “De sociale handicap die eruit voortvloeit, valt niet te onderschatten. Tijdens warme perioden, voelen patiënten dat extra, aangezien ze beperkt zijn in hun kledingkeuze. Een andere factor die ongezien blijft, is de voortdurende angst en stress bij mensen met netelroos. Opstoten vallen onmogelijk te voorspellen en kunnen je op de meest ongewenste momenten overvallen.”
Uitlokkers
Stress kan een uitlokkende factor zijn, maar ook warmte en koude, sommige voedingsmiddelen (zoals schaaldieren), fysieke druk bv. door knellende kledingstukken, virale infecties, maar ook medicatie zoals ontstekingsremmers. “Dat zijn een soort druppels die de emmer doen overlopen, waarna de huiduitslag losbreekt. Maar met echte allergie heeft netelroos zelden te maken. Het is een ziekte die ontstaat vanuit een fout in de mestcellen in het bloed. Die cellen bouwen granulen van de stof histamine op en zetten die plots in grote hoeveelheden vrij waardoor urticaria ontstaat.” Over het waarom dat bij sommigen precies gebeurt, is nog lang niet alles duidelijk. Zeker is dat familiale aanleg een rol speelt.
Uit onderzoek blijkt intussen dat netelroos niet meteen goed gekend is bij het ruime publiek. Een bevraging bij zo’n 1000 landgenoten gaf aan dat er nogal wat misverstanden circuleren. Zo is 40 % van de ondervraagden niet op de hoogte dat er een chronische vorm van netelroos bestaat en meent bijna 1 op de 5 Belgen ten onrechte dat de ziekte besmettelijk is.
Verschillende behandeling
Netelroos treft vrouwen meer dan mannen, maar lang niet iedereen vindt vandaag zijn weg naar de juiste behandelingen. Huisartsen herkennen de chronische vorm niet altijd en patiënten voeren vaak lange medische zwerftochten vooraleer ze bij een dermatoloog belanden die de symptomen identificeert. “Typisch voor netelroos is dat de rode bulten vaak opkomen en na enkele dagen weer verdwijnen of zich verplaatsen op je lichaam. Tegen de tijd dat je op consult komt, is de huid weer vlekkeloos, en kan de arts weinig vaststellen. In zo’n gevallen is het belangrijk om met je smartphone foto’s te nemen van de huiduitslag op het moment dat die uitbreekt.”
Voor beide varianten van netelroos zijn vandaag prima behandelingen voorhanden. “De acute vorm kan aangepakt worden met anti-histaminica van de tweede generatie. Die zullen heel snel effect geven. Cortisone heeft hier geen nut, en afkoelende crèmes (zoals menthol) kunnen hooguit de jeuk wat minderen door te verkoelen”, vertelt dr. Batteauw. Met de chronische vorm ga je best te rade bij een gespecialiseerde dermatoloog. “We beschikken over een heel arsenaal aan therapieën, naargelang de ernst van de ziekte en de voorgeschiedenis van de patiënt. Met zo’n individuele therapie kan quasi iedereen de symptomen volledig onder controle houden.”