© BELGAIMAGE

Oma’s kuismiddeltjes zijn weer hip

Azijn, natriumbicarbonaat, marseillezeep... Vandaag zijn onderhoudsproducten uit oma’s tijd hip en trendy op sociale media. Milieuvriendelijk en duurzaam, dat wel, maar ook doeltreffend?

Ze is een mode-icoon van het kaliber dat trends maakt of kraakt en ze is kind aan huis bij de beroemdste Parijse ontwerpers. We kunnen ons Inès de la Fressange dan ook moeilijk voorstellen met dweil en schuurborstel. En toch. Recent nog prees de voormalige Chanel-ambassadrice in een newsletter met resoluut chique uitstraling azijn en natriumbicarbonaat de hemel in. “Met die twee producten doe je het hele huis blinken”, schrijft ze enthousiast. Een grappige anekdote, maar vooral tekenend voor een nieuwe trend die vroeger als yuppie-eco werd afgedaan: teruggrijpen naar recepten uit oma’s tijd om het huis schoon te maken en er zelf onderhoudsproducten mee maken.

Weten hoe ermee om te springen

Deze trend laat geen plaats voor chemische detergenten of ingewikkelde formules. Bij de ingrediënten uitsluitend grote klassiekers van natuurlijke oorsprong: zwarte zeep of marseillezeep, soda (kristallen of bicarbonaat), azijn, etherische oliën... Eenvoud is wat telt. “Met enkele ingrediënten (lees ook: 7 x basic en onmisbaar) kan je nagenoeg alles in huis schoonmaken”, klinkt het bij Aurélie Melchior. Zij is expert bij een vzw die een lans breekt voor consumentengedrag waar zowel het milieu als onze gezondheid wel bij varen.

“Deze ingrediënten kunnen onderling makkelijk worden gecombineerd, maar niet om het even hoe. Je bent immers bezig met zuren en basen die, ook al zijn ze minder agressief dan chemische producten, toch voor irritatie kunnen zorgen. Etherische oliën zijn dan weer erg geconcentreerd, je moet dus weten hoeveel je ervan mag gebruiken en welke eigenschappen ze hebben. Spring je bijvoorbeeld verkeerd om met etherische olie van citroen dan kan die een fotosensibiliserend effect hebben op je huid.”

Qua milieuvriendelijkheid en hygiëne hebben huisgemaakte producten niets dan voordelen: ze zijn minder allergeen dan chemische detergenten, breken makkelijker af in de natuur en zorgen dat er in de woning – die doorgaans niet al te best wordt verlucht – minder verontreinigende stoffen blijven hangen. Blijft dus de vraag of ze doeltreffend zijn? “Je moet weten hoe je ze moet gebruiken”, verduidelijkt Aurélie Melchior. “Correct gebruikt, zijn ze doorgaans efficiënt. Azijn ontkalkt even goed als een bijtender middel, op voorwaarde dat je de azijn lang genoeg laat inwerken. En sommige vlekken kunnen dan wel hardnekkig zijn, maar met conventionele producten krijg je evenmin alles schoon”, weet de experte. “We durven wel eens te vergeten dat reclame de werkelijkheid soms geweld aan doet!” Of je nu een product uit de supermarkt dan wel een huismiddeltje gebruikt, af en toe moet je toch hard schrobben.

Geurt niet, schuimt niet

Als je ambachtelijke producten gebruikt voor de wekelijkse schoonmaak, zal je huis even schoon zijn als met detergenten uit de handel. Maar vooral in het begin kan je het gevoel hebben dat je huis niet perfect schoon is. Hoe dat komt? Doordat de reclame laat uitschijnen dat een product, om doeltreffend te zijn, aan een aantal kenmerken moet voldoen. Merken misleiden onze zintuigen schaamteloos met felgekleurde, haast fluorescerende producten, die een bedwelmend synthetisch parfum verspreiden en suggestieve namen dragen als ‘oceaanfris’ en ‘lentebries’. En dat is in schril contrast met de reukloze soda of de weeïge geur en ietwat troosteloze kleur van zwarte zeep. “In het hoofd van veel mensen betekent schoon ook geparfumeerd”, erkent Aurélie Melchior. “Maar dat is een verkeerde indruk: wat schoon is, mag eigenlijk naar niets ruiken.” En ook al parfumeer je je zelfgemaakte middeltjes met enkele druppels etherische olie, de geur zal nooit zo sterk zijn als die van commerciële producten.

Een andere misvatting is dat een product moet schuimen om doeltreffend te zijn. “Schuim voegt totaal niets toe, maar toch denken we dat een afwasproduct niet werkt als het water niet schuimt. Net daarom bevat ons recept voor vloeibaar afwasmiddel een beetje (20%) vloeibaar ecologisch afwasproduct uit de handel”, geeft Melchior toe. “Op die manier schuimt het toch een beetje!”

Vijftien euro

Vraag is hoeveel dit allemaal kost. “De ingrediënten zijn vrij makkelijk te vinden: sodakristallen, bicarbonaat en azijn koop je in de supermarkt, die twee laatste zelfs gewoon in de voedingsafdeling. Zwarte zeep en marseillezeep van prima kwaliteit vind je, net zoals etherische oliën, bij de drogist of in de natuurwinkel. Alles hangt van de kwaliteit af, maar om en bij de 15 euro zou moeten volstaan om alle onmisbare producten in huis te halen.” Niet per se goedkoper dan merkproducten, maar best betaalbaar, zelfs voor wie niet Inès de la Fressange heet.

7 x basic en onmisbaar

Witte alcoholazijn. Ontsmet, verdrijft nare geurtjes, ontkalkt. Voor kranen, ramen, toiletten...

Natriumbicarbonaat. Reinigt, ontgeurt, verfrist en maakt wit. Om de badkuip en de koelkast schoon te maken, om de vaat te doen...

Zwarte zeep. Ontvet, ontvlekt. Voor de vloer en om hardnekkige vlekken op wasgoed aan te pakken.

Marseillezeep. Zachter en minder geconcentreerd dan zwarte zeep. Ideaal om de was te doen: de zeep eerst oplossen om bezinksel te vermijden.

Sodakristallen. Maken komaf met hardnekkige vlekken en zorgen voor glans. In opgeloste vorm op de vuilste oppervlakken gebruiken. Opgelet: gebruik handschoenen, want dit product is bijtend!

Microvezeldweil en -doekje. Veel doeltreffender dan een klassieke dweil of poetsdoek. Opgelet: nooit wassen met wasverzachter en nooit in de droogtrommel stoppen, want dan verliezen ze hun reinigende eigenschappen.

Water. Jawel, soms volstaat het een vlek te laten weken om ze te doen verdwijnen. “Dat geldt vooral voor aangekoekte vlekken op een fornuis of kookplaat: zo’n vlek een hele nacht laten weken, kan wonderen doen”, aldus Aurélie Melchior. Water heb je uiteraard ook vaak nodig om andere producten aan te lengen of vloeibaar te maken.

Afhankelijk van wat je moet schoonmaken gebruik je deze zeven onmisbare producten alleen (en doorgaans verdund) of in combinatie met mekaar zodat ze nog efficiënter zijn.

Ontdek de basisrecepten voor allesreiniger, toiletreiniger en wasmiddel op www.plusmagazine.be/onderhoudsproducten

Partner Content