25 dingen die je moet doen voor een gerust hart

Denk jij ook wel eens ‘wat als?’ En sla je bij een onheilsbericht in paniek bij de gedachte ‘hebben wij dat wel goed geregeld?’ Van praktische afspraken tot een formele regeling bij de notaris: je gemoedsrust is goud waard!

1 Ga een levensverzekering aan

Heb je een gezin, dan zorgt een levensverzekering voor gemoedsrust. Het is zowel een instrument dat bepaalde gebeurtenissen (overlijden, pensioen) helpt te overbruggen, als een mogelijke tool voor successieplanning. Want zo’n verzekering garandeert je nabestaanden meer financiële armslag.

2 Sluit een familiale verzekering af

Van een familiale verzekering wordt vaak gedacht dat ze enkel nuttig is voor wie kinderen of huisdieren heeft. Je bent nu eenmaal aansprakelijk als die schade toebrengen aan derden. De familiale verzekering komt echter ook tussen in situaties die werkelijk iedereen kunnen overkomen. Je bent verstrooid en steekt als voetganger of fietser onachtzaam de straat over waardoor het tot een aanrijding met een auto komt. Loop jij daarbij lichamelijke letsels en materiële schade (fiets, kledij, bril) op, dan worden die vergoed door de verzekering van de auto die bij het ongeval betrokken is, ook al was jij als voetganger of fietser in fout. Maar de schade aan de auto moet jij vergoeden. Daarvoor kan je dan je familiale verzekering aanspreken.

3 Verzamel alle garantiebewijzen in een map

De wettelijke garantietermijn van consumptiegoederen bedraagt twee jaar. Maar je moet wel kunnen bewijzen op welke datum je iets hebt gekocht. Dat kan via een kasticket of een factuur. Hou daarom alle garantiebewijzen van het hele gezin bij in één map. Er zijn verkopers die om de originele verpakking van een product vragen als je een beroep wilt doen op de garantie, maar dat staat niet zo in de wet.

4 Zorg dat je een sleutel hebt van hun woning

Eén van je ouders valt en kan je nog net bellen, maar raakt niet meer tot bij de voordeur. Het is één van de vele scenario’s waarbij het handig is om een sleutel van het huis van je ouders bij de hand te hebben.

5 Vraag je ouder(s) waar je alles kan vinden

Het is misschien geen makkelijke vraag om te stellen, maar wel een erg praktische: stel dat je ouder(s) iets overkomt, waar vind je de belangrijkste zaken terug. Het trouwboekje bijvoorbeeld, want dat heb je nodig om een attest van erfopvolging aan te vragen bij het registratiekantoor, zodat de rekeningen kunnen worden gedeblokkeerd. Of het huwelijkscontract, want in dat geval kan je niet terecht bij het registratiekantoor en moet je voor de akte van erfopvolging naar de notaris. Of nog de namen van de banken waar je ouders klant zijn, alsook de naam van hun notaris.

6 Dring aan op een zorgvolmacht

Veel ouders geven hun kinderen volmacht om bijvoorbeeld geld van hun rekening te halen. Om zo’n gewone volmacht te geven, moet je wilsbekwaam zijn. En dat is een feitenkwestie. Want iemand die door de rechter nog niet onbekwaam werd verklaard, is soms toch niet meer in staat om een overeenkomst af te sluiten, omdat hij/zij in de praktijk niet meer wilsbekwaam is. Vader of moeder kan dan geen nieuwe volmacht meer geven, en de oude volmachten zijn niet meer geldig. Daarom is het belangrijk dat je ouders een zorgvolmacht geven. Daarmee duiden ze een vertrouwenspersoon aan die – als ze wilsonbekwaam worden – in hun naam kan optreden, zonder tussenkomst van de vrederechter. Zo’n zorgvolmacht wordt geregistreerd in een register dat wordt bijgehouden door de Federatie van het notariaat.

7 Vraag je huisarts om een globaal medisch dossier

Als je een globaal medisch dossier (GMD) hebt bij je huisarts zal die één keer per jaar met jou overlopen welke preventieve gezondheidsmaatregelen voor jou nuttig kunnen zijn. Een GMD zorgt er ook voor dat je minder remgeld moet betalen als je je huisarts raadpleegt in zijn praktijk.

8 Geef toestemming voor een gedeeld farmaceutisch dossier

Veel mensen hebben een vaste apotheker die weet welke medicatie ze nemen. Maar soms moet je een beroep doen op een andere apotheker, op vakantie bijvoorbeeld. Als je hebt ingestemd met een Gedeeld Farmaceutisch Dossier, kan elke apotheker in België een veilige aflevering van je geneesmiddelen garanderen en je persoonlijk advies geven. Want door je medicatiegegevens uit te wisselen kunnen problemen zoals dubbelmedicatie, interacties en contra-indicaties worden voorkomen. Vraag ernaar bij je apotheker.

9 Stop een briefje met nuttige medische informatie in je portefeuille

Neem je elke dag medicatie of ben je allergisch, dan mag zo’n briefje met medische gegevens niet ontbreken in je portefeuille. Schrijf er meteen ook de telefoonnummers bij van de mensen die moeten worden gebeld als je in nood verkeert. Die zitten vaak in je gsm, maar daar kunnen derden zonder toegangscode of je vingerafdruk meestal niet bij.

10 Kies een vertegenwoordiger

We wensen het niemand toe, maar een ongeval is gauw gebeurd. Stel dat je een tijdje in coma ligt, dan is het belangrijk dat jouw wensen gerespecteerd worden. Een vertegenwoordiger kan al jouw (patiënten)rechten uitoefenen omdat hij in jouw plaats treedt en voor jou kan beslissen als jij dat zelf niet kan. Zo kan jouw vertegenwoordiger een behandeling weigeren, tenminste als je een negatieve wilsverklaring hebt opgesteld (zie verder). Een vertrouwenspersoon daarentegen kan je wel bijstaan bij het uitoefenen van bepaalde rechten (recht op informatie of inzage van je dossier), maar niet in jouw plaats treden. Je kan als vertrouwenspersoon enerzijds en vertegenwoordiger anderzijds twee verschillende mensen aanduiden, maar je kan ook een en dezelfde persoon vragen beide taken op zich te nemen. Heb je zelf geen vertegenwoordiger aangeduid, dan bepaalt de wet wie in welke volgorde hiervoor in aanmerking komt: eerst je samenwonende partner, dan je meerderjarige kinderen, je ouder(s), een meerderjarige broer of zus, een arts.

11 Laat je wilsverklaringen registreren

Nadenken over het levenseinde is iets wat mensen vaak voor zich uit schuiven, maar er bestaan een aantal wilsverklaringen die je op dat vlak gemoedsrust kunnen geven. Met de negatieve wilsverklaring duid je in een document aan welke behandeling je niet (meer) wilt als je in een bepaalde situatie belandt. Maar je kan ook een voorafgaande wilsverklaring euthanasie (enkel in geval van onomkeerbare coma), een verklaring over orgaandonatie en een verklaring over je teraardebestelling invullen, die je alle drie kan laten registreren bij je gemeente. Tot slot kan je ook een document invullen om je lichaam af te staan aan de wetenschap.

12 Als je alleen woont

Gemoedsrust kan iedereen gebruiken. Toch ligt dit nog net iets anders als je alleen woont. Dan is het bijvoorbeeld des te belangrijker om een vertegenwoordiger aan te duiden die medische beslissingen in jouw plaats kan nemen. Of na te denken over aan wie jij je vermogen wilt nalaten en hoe. De Koning Boudewijnstichting en de Federatie van het Notariaat helpen alleenwoners met hun gratis gids Solo vliegen, praktische gids voor alleenwoners aardig op weg. Je kan hem bestellen op www.kbs-frb.be, 02 500 45 55.

13 Maak ook voor jezelf een zorgvolmacht

In punt 6 hebben we het over hoe nuttig het kan zijn als je ouders een zorgvolmacht geven. Maar ook voor jezelf kan het een geruststelling zijn om er een op te stellen voor mocht je wilsonbekwaam worden.

14 Laat je woningverzekering nakijken

Dubbel verzekerd zijn is niet nodig. Maar ook onderverzekerd zijn moet je absoluut vermijden. En wat de inboedel van je huis betreft, loopt je verzekering al snel achter. Alleen al het aantal computers in een gemiddelde woning is de laatste jaren enorm toegenomen. Een extra koelkast of tv, een nieuw (duur) salon, een tuinset, een sauna, enz.: geef ze aan!

15 Huur je, zorg dat je inboedel verzekerd is

Als eigenaar van een woning ben je niet verplicht een woningverzekering te nemen, maar de meesten doen het wel. Eigenaars die hun woning verhuren nemen een verzekering als eigenaar, voor het gebouw dus. Maar het is aan de huurder om zijn eigen inboedel te verzekeren. Soms verplicht de huurovereenkomst de huurder om zo’n verzekering af te sluiten, maar niet altijd. Nochtans heb je als huurder de wettelijke plicht om het gehuurde goed in de oorspronkelijke staat terug te geven. En bovendien ben je bij brand aansprakelijk tegenover derden.

16 Maak foto’s van waardevolle voorwerpen

Beelden, schilderijen, zilveren bestek, juwelen,... Foto’s kunnen helpen als je schade of een diefstal moet aangeven. Er bestaan formules (bv. de app KBC Assist) waarmee jouw foto’s via je verzekeraar in de cloud worden bewaard, waar je ze kan ophalen als de kiekjes zelf verloren zijn gegaan (inbraak, brand).

17 Koop een paar zaklampen en een voorraadje kaarsen

Het gebeurt misschien niet vaak, maar als de elektriciteit het thuis laat afweten, is het altijd handig om een paar zaklampen en wat kaarsen in huis te hebben. En een avond bij kaarslicht kan best gezellig zijn...

18 Plan onderhoudsafspraken tijdig in

Je schoorsteen laten reinigen is verplicht als hij aangesloten is op je cv-installatie (jaarlijks of om de twee jaar, naargelang je toestel). Voor afzonderlijke stooktoestellen is het reinigen van je schoorsteen niet verplicht, maar wel aan te raden. Maak dus op tijd een afspraak.

19 Maak een testament als je niet getrouwd bent

Enkel als je getrouwd bent, erf je ten volle van elkaar. Wettelijk samenwonenden hebben een beperkt erfrecht: ze erven het vruchtgebruik van de gezinswoning en de huisraad. Willen ze mekaar meer nalaten, dan moeten ze dat regelen via een testament. En feitelijk samenwonenden moeten zeker een testament maken, want zij erven totaal niet van elkaar.

20 Neem een keuzebeding in je huwelijkscontract op of een legaat in je testament

In ons vorig nummer wezen we erop dat een (te lang en ingewikkeld) keuzebeding in je huwelijksovereenkomst inlassen ook nadelen heeft: na het overlijden van de partner duurt het langer voor de rekeningen gedeblokkeerd raken. Dat wil echter niet zeggen dat een keuzebeding geen goede zaak is. Integendeel. Het zorgt ervoor dat de langstlevende partner op het moment dat zijn/haar wederhelft overlijdt, de beste keuze kan maken. Ben je niet getrouwd, dan kan je een keuzelegaat inlassen in je testament.

21 Denk tijdig aan een schenking

Een schenking is geen must, maar kan wel voor een zekere gemoedsrust zorgen. Vooral als je de volgende generatie wil helpen is een schenking een uitgelezen manier. Geld of ander roerend goed kan je belastingvrij doorgeven als je na de schenking nog drie jaar leeft. Of je kan onmiddellijk 3% (rechte lijn) of 7% (zijlijn) schenkbelasting betalen, waardoor die termijn van drie jaar niet meer speelt. Sinds vorig jaar is ook de schenking van onroerend goed (huis, appartement, grond) een stuk goedkoper geworden in de drie gewesten. Schenk je bovendien in schijfjes (om de drie jaar), dan valt het schenkingstarief nog voordeliger uit omdat je dan telkens op het laagste tarief start.

22 Maak een sociale mediatestament

Vandaag laat je niet enkel tastbare goederen na, je hebt ook een virtuele nalatenschap: foto’s, teksten, online muziek, e-books... Je erfgenamen hebben jouw wachtwoord nodig om er bij te kunnen, maar sociale netwerken moeten die niet meedelen. Je laat dus best een sociale mediatestament na: een bestand waarin je de naam van het sociale netwerk of een link naar een website opneemt, evenals je gebruikersnaam, je wachtwoord en wat je zou willen dat er na je overlijden met je account gebeurt.

23 Bezorg je buren een sleutel

Je huis veilig achterlaten is sowieso een aanrader. Zorg dat je brievenbus niet uitpuilt, sluit tuinhuisjes en bijgebouwen veilig af, schakel elektrische apparaten uit,... Maar dan nog kan er schade optreden die je niet kan voorzien. Denk maar aan een gesprongen waterleiding. Buren met een sleutel zijn vaak onmisbaar voor eerste hulp bij huisongevallen. En uiteraard zorg je ervoor dat jouw buren je kunnen bereiken.

24 Maak kopieën van je boordpapieren

Thuis een kopie van je boordpapieren hebben, is altijd handig. Veel mensen houden thuis de originelen bij en leggen de kopieën in hun auto, zodat ze bij diefstal over de originelen beschikken. Maar wettelijk gezien moet je in je auto je originele boordpapieren hebben liggen. Het is wel zo dat je bij een controle enkel een waarschuwing krijgt. Je moet de originelen dan wel op het politiekantoor komen tonen.

25 Meld je verzekeraar dat je kinderen met je auto rijden

Als verzekeringnemer ben je verplicht om elke wijziging in het verzekerde risico aan je verzekeraar te melden. Dat je kind regelmatig met je auto rijdt, is zo’n risicowijziging. Meld je die niet en veroorzaakt je kind een ongeval, dan kan dit voor problemen zorgen.