© Fréderic Raevens

Brussel met een schuimkraag

Begin 19de eeuw telde Brussel 50 brouwerijen, in 2000 bleef er maar één over. Gelukkig is bier brouwen in de hoofdstad aan een revival bezig. Een mooi excuus om een Beer Walk uit te proberen: de stad te verkennen via een kroegentocht en lokale bieren.

Hoe mooi kan een glas bier zijn! Meer dan een zonnestraal die erdoorheen schijnt, is er niet nodig om het brouwsel te laten oplichten. De fijne belletjes spelen met het amberkleurige licht en worden weerkaatst in het geboende hout van de tafel. Een vluchtig stukje hemel. Op het einde van de voormiddag voelen we de middagdrukte toenemen. Er worden meer en meer bestellingen doorgegeven en de keuken schiet in actie. Rondom ons horen we Nederlands en Frans praten, wat in Brussel altijd een goed teken is. Het wil zeggen dat deze horecazaak door de inwoners wordt bezocht (ook al zijn het dan trendy hipsters) en niet alleen door horden gehaaste toeristen. We bevinden ons in café Walvis vlakbij het kanaal Brussel-Charleroi in de Dansaertwijk. Het is hier dat we met Vincent Miller hebben afgesproken om de stad te verkennen via een Beer Walk. Hij is het die samen met zijn broer deze kroegentochtformule heeft bedacht.

Vincent Miller
Vincent Miller© FRÉDERIC RAEVENS

Ons vertrekpunt ligt op een steenworp van Molenbeek en is op zich al verbazend. Bij de woorden ‘bier’, ‘kroeg’ en ‘Brussel’ denk je immers spontaan aan de bekende, aloude cafés in de buurt van de Grote Markt: de Bécasse met zijn geuze in aardewerken kruiken, de Mort Subite met zijn obers in witte schort, de marionetten van het Estaminet van Toone... “Maar moeten we daar met onze tocht echt nog langs?”, vraagt Vincent. “Deze cafés vind je in alle toeristische gidsen. Het zijn eigenlijk bezienswaardigheden en toeristenfuiken geworden. De echte Brusselaars komen er niet meer. Daarom beginnen we onze kroegentocht liever in de buurt van het kanaal, want het is hier dat de al bestaande Brusselse brouwerijen zijn gevestigd en waar je binnenkort ook de nieuwe zult vinden.”

Nieuwe smaken, oude traditie

Moeder Lambic op het Fontainasplein
Moeder Lambic op het Fontainasplein© FRÉDERIC RAEVENS

Aan de overkant van de straat ligt zo’n nieuwe brouwerij, het Brussels Beer Project, een coöperatieve opgericht via crowdfunding. De bieren die ze hier maken spelen bewust in op eigentijdse smaken en trends. “Elk jaar ontwikkelen ze samen met brouwers uit de hele wereld een twintigtal recepten, die ze vervolgens door het publiek laten testen. Daar zitten soms erg originele bij: zoals Babylone, dat jij nu aan het proeven bent. Het is gebrouwen van gegist brood afkomstig van onverkochte broden uit supermarkten.” Het brouwsel smaakt aangenaam bitter. En dan is het tijd voor onze tocht. We trekken naar de vlakbij gelegen Sint-Katelijnewijk – een ideale omgeving om de geschiedenis van het Brusselse bier op te rakelen.

Zes op en top Brusselse brouwerijen

Hier bevond zich toen op de Zenne de middeleeuwse haven van Brussel. “Om hun bier te brouwen, gebruikten de Brusselaars het water van de rivier, die dan al vervuild was. Ze consumeerden met andere woorden hun eigen ontlasting. Gelukkig vereist het brouwen van bier dat het water wordt gekookt en tegelijk belet de toegevoegde gist dat bacteriën zich vermenigvuldigen”, vertelt mijn gids met een brede glimlach. Aanvankelijk werd bier in kleine hoeveelheden gebrouwen, voor eigen gebruik. Rond de 12de eeuw komen de eerste ambachtelijke brouwerijen van de grond, die uitgroeien tot een machtig gilde. In de loop van de 19de eeuw daalt hun aantal drastisch door de overwelving van de Zenne en de komst van grote industriële brouwerijen die goedkoop bier produceren. “Ook de twee wereldoorlogen deden veel kleine brouwerijen de das om, omdat de Duitsers de koperen brouwkuipen aansloegen om er munitie van te maken.” Met als gevolg dat er tegen 2000 nog één brouwerij in de hoofdstad ter plekke bier maakte: brouwerij Cantillon. Gelukkig veert de brouwactiviteit sindsdien weer op. Vandaag telt de hoofdstad zes brouwerijen met een redelijke productie en tal van microbrouwerijen, die soms maar een honderdtal liter per jaar brouwen.

Santeï!

Van geuze tot tripel over IPA, de waaier aan Brusselse bieren is breed.
Van geuze tot tripel over IPA, de waaier aan Brusselse bieren is breed.© FRÉDERIC RAEVENS

De Sint-Katelijnewijk is vandaag een aaneenschakeling van terrassen en trendy bars. We stappen binnen Chez Bobonne, een bescheiden café op de plek waar volgens de legende de laatste Brusselse heks werd verbrand. “Ook dat is het doel van onze kroegentocht: cafés ontdekken waar Brusselaars over de vloer komen.” We proeven er een nieuw lokaal bier met een naam die genoeg zegt over zijn afkomst: de Curieuse Neus van brouwerij En Stoemelings. Het lijkt wel een Brussels gedicht. Zonder dronken te zijn voelen we de alcohol langzaam naar het hoofd stijgen. “Zo willen we het ook! Bierproeven zorgt voor een ontspannen sfeer, doet de mensen lachen, laat hen scherper genieten van de charme van de hoofdstad: je wordt vanzelf lyrisch over kleine details.”

Na een bezoek aan de Paon d’Or, de stamkroeg van Arno, wandelen we naar de Sint-Gorikshallen. Wat ooit een eilandje en in de jaren ’80 zelfs een gevaarlijke buurt was, is nu een overdekte markt en een bijzonder trendy plek. Grappig detail: de stenen zuil in de hallen verwijst naar de hopplant en het bierbrouwen want hij is afkomstig van de abdij van Grimbergen. Onze tocht gaat dan verder richting het hart van de Vijfhoek. Aan anekdotes onderweg geen gebrek (“Weet je waarom de leeuwenstandbeelden aan de Beurs naar omhoog en naar beneden kijken? Ze zijn net als de schommelingen van de aandelen!”). Via de Grote Markt en het schitterende Brouwershuis belanden we op het Fontainasplein. Hier gaan we binnen bij Moeder Lambic dat volgens bierwebsite RateBeer bij de beste biercafés ter wereld hoort. Tijd om te genieten van een geuze van Cantillon, met zijn typische zuren.

Zes op en top Brusselse brouwerijen

Cantillon, www.cantillon.be

Brasserie de la Senne, www.brasseriedelasenne.be

Brussels Beer Project, www.beerproject.be

En Stoemelings, www.enstoemelings.be

No Science, www.noscience.be

L’Ermitage, www.ermitagenanobrasserie.be

Praktisch

Beer Walk. Kroegentocht voor 8 tot 10 personen. Duurt drie uur. Laat je proeven van vier verschillende bieren.€ 30 per persoon. De tocht kan worden aangepast aan de interesses van de groep.

Beer Bus. Vanaf augustus 2018. Stadsbezoek met bierproeverijen aan boord van een gerenoveerde legerambulance uit de jaren ’40. www.brussels-beerbus.com en 0472 67 54 68. Website (voorlopig) enkel in het Engels en het Frans. Een kroegentocht/busrit met gids in het Nederlands kan wel.

Partner Content