Zo herken je snel maculadegeneratie

Een wazige of donkere vlek die zich stilaan centraal in je gezichtsveld nestelt. Door zo’n ‘bril’ kijken heel wat mensen met Leeftijdsgebonden Maculadegeneratie (LMD) naar de wereld. Deze aandoening begint vaak traag maar tijdig ingrijpen kan wel helpen om te voorkomen dat je je gezichtsvermogen verliest.

Contouren

LDM treedt overwegend op bij 60-plussers en kan – afhankelijk van de vorm – een ernstige impact hebben op je zicht en op het dagelijks leven. Opvallend bij LMD is dat je centrale zicht, dat je nodig heb t om mensen te herkennen of te lezen, het laat afweten, terwijl je wel nog details ziet aan de contouren van je gezichtsveld. Dit fenomeen doet zich meestal traag voor, waardoor details maar gaandeweg beginnen te vervagen. Het kan een poos duren voor je dit echt in de gaten krijgt. “Ik viel compleet uit de lucht toen een oogarts me vertelde dat ik LMD had, een voor mij onbekende ziekte”, vertelt Elizabeth Roziers (78) die de patiëntenvereniging SEKO-LMD oprichtte, onder meer om in contact te komen met lotgenoten.

“In ons land is de ziekte amper bekend bij het brede publiek”, stelt ook Jacques Bourguignon vast van patiëntengroep DMLA.be. “Maar als de aandoening niet of laat wordt behandeld kan ze leiden tot onomkeerbaar gezichtsverlies en verlies je ook je onafhankelijkheid.”

Hoe merk je het?

De eerste symptomen worden vaak niet meteen opgemerkt, onder meer omdat het andere gezonde oog heel wat verlies compenseert. In het beginstadium zal je merken dat bepaalde beelden beginnen te vervormen. Rechte lijnen zoals ramen, deuren, palen, beginnen wat krom te lopen. Om dat te testen, bestaat er de Amsler-kaart, waarbij je telkens een oog afdekt en het andere onderzoekt op vervormde beelden. Andere typische klachten zijn gevoeliger worden voor verblindend licht, het minder goed waarnemen van contrasten en kleuren, minder goed nachtzicht en minder goed kunnen lezen of problemen bij precisiewerkjes zoals handwerk.

Nat of droog

Risicofactoren zoals familiale aanleg, leeftijd, ongezonde voeding en vooral roken verhogen de kans op LMD. Er bestaat een droge en een natte vorm van LMD, die een andere behandeling vragen. Bij de droge vorm raakt de macula, de centrale zone in het netvlies, geleidelijk aan aangetast. Een deel van het netvlies wordt daarbij langzaamaan dunner. Door die slijtage ga je minder accuraat kunnen zien maar die evolutie verloopt traag. Hiervoor bestaat er nu geen accurate behandeling maar sommige studies geven aan dat bepaalde voedingssupplementen kunnen helpen om het zicht te stabiliseren.

De natte vorm is het gevolg van de vorming van nieuwe broze bloedvaatjes die beginnen te lekken. Dat leidt achter het netvlies tot een soort littekenvorming waardoor je centrale zicht wazig wordt. Deze variant wordt behandeld via inspuitingen en laser. Bij een snelle diagnose is het vaak mogelijk om het gezichtsvermogen grotendeels te recupereren. Daarnaast kan je bij verschillende centra terecht om technieken aan te leren om je resterende gezichtsvermogen (aan de zijkanten) zo goed mogelijk te benutten