Axelle Red: “50? Ik ben nog maar half onderweg!”

Ze is dit jaar 50 geworden en zit beter in haar vel dan ooit. Muzikante en mensenrechtenactiviste Axelle Red bewijst dat met een nieuw album en tournee. En neemt tussendoor nog even de tijd voor een gesprek.

Axelle Red (alias Fabienne Demal) is een immer stijlvolle verschijning en haar engagement is feller dan ooit. Met veel vuur vertelt ze ons over wat haar nauw aan het hart ligt: vrouwenrechten, vluchtelingen, dieren. En muziek natuurlijk.

Plus Magazine: 2018 is een bijzonder jaar voor jou.

Axelle Red: Ik dacht dat ik 50 zijn erg moest vinden, maar eigenlijk is het geweldig. Toen ik 40 werd, ging ik wel door een lastige periode. Niet zozeer wegens mijn leeftijd, wel omdat ik het toen moeilijk had een aantal dingen te plaatsen: onrecht, geluk, alle rollen die je hebt als vrouw, privé en in de wereld. Gelukkig heb ik de unieke kans dingen te verwerken via mijn liedjes. Ik heb toen mijn meest geëngageerde album gemaakt: Sisters & Empathy, over seksueel geweld. Dat was commercieel misschien niet zo interessant, maar het heeft mij wel door mijn midlifecrisis geholpen.

En nu heb je opnieuw een album gemaakt.

Inderdaad, liedjes schrijven is voor mij puur therapie. Of ze nu romantisch of realistisch zijn, het gaat altijd om mijn visie. Zo kan ik dingen plaatsen en vind ik de weg naar het geluk. Hoe belachelijk zou het zijn als ik mij ongelukkig zou voelen omdat ik 50 ben, ik ben nog maar half onderweg! De verwondering van een kind behouden, koket blijven, dat is voor mij jong zijn.

Zijn de muziek en de media wat dat betreft geen harde wereld?

Elke wereld is hard. Uiteraard zijn de media enorm gericht op jeugd en looks. Voor mannen kan dat evengoed lastig zijn. Ik zie mannen ook hun toevlucht nemen tot ooglidcorrecties of haarinplanten. Maar de hang naar jong zit in alle sectoren. Ook de CEO van een bedrijf omringt zich graag met jonge mensen. Ze kosten minder en kijken meer naar hem of haar op. We willen nu eenmaal een jonge spiegel, de illusie van de eeuwige jeugd. Het is een kronkel in het hoofd van de mensen. Want de maatschappij, dat zijn tenslotte wij zelf. Natuurlijk kunnen jonge mensen nieuwe dingen aanbrengen. Maar het is aan ons om dat te overstijgen. Wanneer je ouder wordt, heb je andere zaken te bieden. Kijk, wat ik nu doe, kon ik niet op mijn 20. Ik heb nu namelijk 30 jaar productie-, schrijf- en zangervaring. En dat gekoppeld aan mijn oorspronkelijke enthousiasme. Ik heb mij nog nooit zo evenwichtig gevoeld als nu en beschik over tonnen energie. Bovendien kan ik kiezen met wie ik werk en delegeren. En er zijn wegen waarvan ik weet dat ik ze niet meer moet inslaan. Trouwens, ik zie ook onzekerheid bij jongeren.

Je album heet Exil. Verwijst dit naar de vluchtelingen?

Exil verwijst naar alle vormen van verbanning/reizen die we kennen sinds de oudheid. Denk maar aan de goden in de mythologie, die een reis maakten en verandering meebrachten. Of de slaven, die geketend reisden.

Je bent geëngageerd: je was ambassadeur van Unicef en nu van Handicap International. Wat ligt je het nauwst aan het hart?

Jonge meisjes. De Griekse dramaturg Euripides zei ooit: een jong meisje zijn is de slechtst mogelijke positie in de maatschappij. Ze krijgen te maken met oudere mannen die zich eeuwig jong willen voelen. En met de frustratie van oudere vrouwen. Medea vermoordde haar kinderen. Het verhaal toont tot wat een vrouw in staat is wanneer ze wanhopig is door een man. Ook dierenrechten liggen mij nauw aan het hart. Eigenlijk ben ik vooral begaan met de meest vulnerabele wezens.

Speelt het feit dat je zelf drie dochters hebt daarbij een rol?

Ja, natuurlijk. Mijn dochters zijn nu 13, bijna 15 en 19. Ik vind het heel belangrijk dat ze zelf leren nadenken. Ik zeg hen altijd: je moet niets zomaar aanvaarden. Zelf denk ik eigenlijk continu out of the box. Alles moet in vraag gesteld, wat niet betekent dat ik niet zou geloven in het goede. De MeToo-beweging is fantastisch. Eindelijk durven mensen hun verhaal vertellen.

Wat dat betreft bleef de muzieksector grotendeels gespaard.

In de filmwereld is er meer misbruik dan in de muziek omdat actrices kwetsbaar zijn. In de muziek schrijven en regisseren wij zelf en zijn we minder afhankelijk van producers en regisseurs. Weet je, mijn nummer Sensualité gaat over de sensualiteit van een man: ik eigen de kwetsbaarheid toe aan een man. Parce que c’est toi, dat gaat over een vrouw die een man geruststelt dat ze hem niet zal verlaten. In de meeste songs zijn de rollen omgekeerd. In de jaren ’60 moest de vrouw de man smeken: alsjeblief ga niet weg. Teksten van vrouwen zijn anders. Ik zit natuurlijk in een economisch onafhankelijke positie. Daardoor word ik ook zelden geconfronteerd met problematisch mannengedrag. Ik ben van niemand afhankelijk en kies zelf met wie ik werk. Dat doe ik al 30 jaar met mijn man.

Heb je je sterke rechtvaardigheidsgevoel van thuis meegekregen?

Mijn vader was advocaat en politicus. Ik vond hem juist, eerlijk en wijs. Het zou nooit bij hem zijn opgekomen om bijvoorbeeld bij een echtscheiding het onderste uit de kan te halen. Hij heeft zijn eigen geld verdiend, maar dat was geen oneindig streven. Dat vond ik mooi. Zelf had ik als kind een enorm gevoel voor rechtvaardigheid, al heb ik natuurlijk ook fases gekend van egocentrisme.

Ben je in eerste instantie rechten gaan studeren uit engagement?

Ik speelde op die manier natuurlijk ook gewoon op veilig. Het is niet zo makkelijk traditionele studies links te laten liggen en je te lanceren in iets totaal onbekends. Mijn rechtendiploma gaf mij een goed gevoel. Zo had ik tenminste al iets bereikt, want met mijn muziek lukte het nog niet zo goed toen ik nog student was. Achteraf gezien hebben die studies mij wel geholpen als mensenrechtenactivist.

Je hebt al meerdere vluchtelingenkampen bezocht. Wat doet dat met je?

Ik ben daar altijd heel erg door geraakt. Maar ondertussen kan ik er beter mee om. Mijn rol is een boodschap overbrengen naar het publiek, maar ik probeer ook altijd iets te doen – hoe klein ook. In Zuid-Soedan heb ik met veel vrouwen gepraat over wat hen zou kunnen helpen. Het licht aan laten ’s nachts vonden zij bijvoorbeeld belangrijk voor hun veiligheid. Ik probeer de boodschap ook op een positieve manier te brengen. Want ik zie sterke mensen strijden om in leven te blijven. En dan zou het wel erg zijn als ik hen enkel neerzet als slachtoffer. Ik geloof in hun kracht en die moet ik overbrengen.

Kost dat optimisme je veel moeite?

Ik méén dat optimisme. Ik ben ooit door een depressie gegaan op het ogenblik dat ik het gelukkigst moest zijn. Ik had een superpartner, een carrière, mijn ouders allebei nog in leven. En toch voelde ik mij ongelukkig omdat ik niets meer kon verwerken. Ik was ambassadeur van Unicef en zat met al die beelden en verhalen in mijn hoofd. Dat kostte een heel verwerkingsproces. Nu wéét ik dat we dingen kunnen doen. Dat mijn positiviteit niet meer stuk gaat.

Je zingt in Exil: Le plus beau reste à venir.

Inderdaad! We zetten verdere stappen in de evolutie en kunnen niet meer terug. Ik zie het alleen maar vooruit gaan inzake vrouwenrechten, dierenrechten, milieu. Vandaag weet ik dat wij hier allemaal samen zijn op deze planeet en wij zijn allemaal verbonden.

TIJDLIJN

1968 : Geboren in Hasselt als Fabienne Demal

1993 : Behaalt diploma rechten (VUB). Breekt internationaal door met eerste album ‘Sans Plus Attendre’ en hitsingle ‘Sensualité’. Bracht sindsdien meer dan 14 albums uit en verkocht meer dan 5 miljoen platen.

1997 : Ambassadeur voor Unicef.

2007 : Wordt Commandeur in de Kroonorde en Ambassadeur Handicap International.

2008 : Doctor Honoris Causa aan UHasselt voor haar werk als mensenrechtenactiviste.

Privé

1998 : Trouwt met Filip Vanes. Moeder van Janelle (19), Gloria (15) en Billie (13). Woont in Linkebeek.