Goedele Liekens: ‘Als seksuoloog voer ik continu strijd’

Goedele Liekens (54) is meer dan een mediafiguur of seksuoloog. Ze is de vrouw die Vlaanderen over seks leerde praten. En ze heeft een nieuw boek uit. Een update van het grote vaginaboek.

We zoeken Goedele op in haar boerderij in Dilbeek. Hond Maurice blaft ons tegemoet. Ze glundert omdat ze net de gedrukte exemplaren van Het Vaginaboek aankreeg. Haar naam is intussen bijna uitgegroeid tot een merk.

Waarom was de versie van 2005 aan een update toe?

Het gaat om medische wetenschap en dat is voortschrijdend inzicht. Het zou maar erg zijn als je na 15 jaar niets nieuws zou weten. Er zijn ook altijd weer jonge mensen die nood hebben aan informatie.

Wat moeten we weten over onze vagina?

Alles! Is er nu iets wat je niet zou moeten weten? Het is het deel van je lichaam dat je het meest vrouw maakt. Als één op de vier vrouwen zich ongemakkelijk voelt bij het woord vagina alleen al, hoe ga je dan ooit tegen je dokter kunnen praten over wat belangrijk is en de juiste vragen stellen? Of tegen je partner of je kinderen?

Je bent nu meer dan 25 jaar seksuoloog. Is er in al die tijd dan niets veranderd?

Natuurlijk wel. Anders zou ik mijn werk niet goed gedaan hebben. Een van mijn grootste trofeeën heb ik nu binnengehaald. Ketnet zendt De dokter Bea show (n.v.d.r. seksuele voorlichting voor 9 tot 12-jarigen) uit. Toen ik vijf jaar geleden zei dat seksuele opvoeding al op jonge leeftijd moest, stond iedereen op zijn achterste poten! Eigenlijk voer ik als seksuoloog een continue strijd. De maatschappij verandert natuurlijk met mondjesmaat en je bent nooit klaar.

Ben jij de vrouw die Vlaanderen over seks leerde praten?

Ik heb daar mijn steen toe bijgedragen. Het is begonnen met De Lieve Lust (n.v.d.r. radioprogramma op Studio Brussel 1991-1999). Collega’s zeggen mij vaak: je hebt geen idee wat dat met Vlaanderen gedaan heeft! De verdienste van dat programma was dat het medisch correct was, maar toch luchtig. Ik beschouw mijn kennis delen als mijn vak. Daarvoor ben ik 7 jaar naar de universiteit geweest.

Seksuologie is niet de meest voor de hand liggende keuze.

Ik ben vooreerst klinisch psycholoog. Toen ik pas afgestudeerd was, werkte ik in de gevangenis met levenslang veroordeelden. En daar zag ik dat seksualiteit een ongelooflijk sterke drijfveer is, in goeie en slechte zin. Seksualiteit gaat over aantrekken, afstoten, opklimmen. Zoveel emoties vertrekken daarvan.

Seksuologie geeft je een unique selling position in de media.

Dat is zo gegroeid. Want ik was al aan de slag bij televisie voor ik seksuologie studeerde. Ik ben trouwens niet de enige seksuoloog in het land en al zeker niet de beste.

Is bij openheid over seksualiteit de grens met porno niet dun?

O nee! (ferm). Ik ben met een gevoelig onderwerp bezig, maar de grens is heel duidelijk. Wij zijn daar ook voor opgeleid. Op mijn platform toon ik expliciete beelden, maar die zijn niet opwindend. Porno heeft als doel seksueel opwindend te zijn, een fantasie uit te beelden. Voorlichting heeft als doel op te leiden en een seksuele realiteit te tonen. Da’s iets helemaal anders. Kritiek hoort natuurlijk bij dit vak. Maar die heeft meestal met onwetendheid te maken.

Recent gaf je seksles op Channel 4, aan Engelse studenten. Zijn zij beter geïnformeerd dan de Vlaamse?

Zeker niet. Er is in Vlaanderen veel verschil tussen de scholen. In sommige is de seksuele opvoeding erg goed, in andere puur biologieles. Nederland doet het beter dan ons. Seksuele opvoeding is echt een Nederlandse specialiteit, naast bloembollen kweken (lacht).

Seksuele opvoeding op jonge leeftijd is een van je stokpaardjes.

Seksuele opvoeding moet beginnen op zes à acht jaar. Dat zeg ik niet, dat zegt de WHO. Het blijkt heel klaar uit alle onderzoeken: hoe jonger en duidelijker de seksuele opvoeding, hoe later ze aan seks beginnen, hoe minder seksuele partners, hoe minder kans op soa’s en ongewenste zwangerschappen. En dan een gigantisch goeie reden: hoe kleiner de kans dat ze ooit het slachtoffer of dader worden van seksueel misbruik! Vanaf kleuterleeftijd moet je spreken over verliefdheid, over voelen: wat is fijn, wat niet? Hoe geef je dat aan? Seksuele opvoeding is niet alleen kennis maar ook vaardigheden overbrengen, grenzen kunnen stellen.

Ouders vinden dat moeilijk.

Dat is moeilijk. Maar zeuren over het feit dat je kinderen hun fietshelm moeten opzetten, is ook moeilijk. Weet je, seksuele opvoeding is een sfeer die in huis moet hangen waardoor je op een open manier kan spreken.

Je hebt zelf twee volwassen dochters. Lag het voor jou makkelijker?

Ook voor mij was het lastig om met hen over seks te praten. Het was ook heel dubbel. De ene keer wilden ze een boek van mij. De andere keer klonk het: had jij maar een ander beroep! Of: geen rare vragen stellen aan mijn vrienden! Ik vind wel dat mijn dochters redelijk open zijn.

Je hebt het vaak over jongeren. Maar wat met je eigen generatie. Is daar nog seksuele opvoeding nodig?

Ik word eigenlijk het meest aangemoedigd door 50-plussers, de generatie die vaak met problemen zat omdat ze van niets wist. Vaak hoor ik van mijn generatiegenoten: had ik alles maar vroeger geweten! Toen wij jong waren, haalden we onze informatie uit een verkreukeld boekske, maar daarvoor moest je toch wel lef hebben. Ik durfde dat bij mij in het dorp niet.

Wordt seks beter met de jaren?

Ja, absoluut! Ik heb onlangs een groot orgasmeonderzoek gevoerd en daaruit blijkt dat naarmate je ouder wordt, je betere seks hebt. Niet meer, maar beter.

Je verandert fysiek natuurlijk wel.

Je kent je eigen lichaam goed en dat van je partner. Je weet dat een plooitje of een rimpeltje er eigenlijk niet toe doet. Jonge meisjes zijn veel onzekerder. Vanaf een bepaalde leeftijd weet je dat het daar niet om gaat, dat dat niet hetgene is wat een leuk seksleven bepaalt. En je kent elkaar als partner ook beter. Het is trouwens niet omdat mensen altijd hetzelfde standje doen, dat ze een slecht seksleven hebben. Het kan betekenen dat ze voor hen gevonden hebben wat de leukste manier is. Stellen die lang samen zijn bespelen mekaar als een piano. Ze weten welke toets hapert en welke je maar even moet aanraken.

Wat is de grootste bedreiging voor een spannend seksleven?

Het idee dat zin in seks uit de lucht komt vallen. Dat je bijvoorbeeld je aardappels staat te schillen en hij thuis komt en je ineens zin hebt. Zo gaat het niet. Je zult iets moeten doen. En dat betekent niet allerlei speeltjes en tuigjes aanschaffen, maar aan intimiteit werken. En vanuit die intimiteit ontstaat vaak wel lust. De meest gouden tip: kleine lichamelijke aanrakingen. Loop je langs hem, ga even met je hand langs zijn schouder. Aai even over haar haar wanneer je haar een kus geeft in plaats gewoon een wangveeg. Pak haar een keer bij de heupen: die kleine aanrakingen doen zoveel voor de seksuele lust. Bevorder de intimiteit samen, en de rest volgt. Het gaat om een route, intimiteit is het begin. En de rest leidt daar naartoe, je bouwt het op.

Zelf heb je een latrelatie. Is afstand een manier om het spannend te houden?

Elk nadeel hep ze voordeel natuurlijk (lacht). Eigenlijk zijn Luc (n.v.d.r. Jeurissen) en ik enkel technisch gezien van mekaar gescheiden omdat Luc in Limburg werkt en ik hier.

Het Vaginaboek – Goedele Liekens – Horizon – €22,50 – isbn 9789492626509