© Getty Images/iStockphoto

5 vragen over verlofdagen opsparen

Konden we de tijd maar oppotten in een spaarvarkentje. Laat dit nu net de idee zijn achter loopbaansparen, een van de maatregelen om werk werkbaarder te maken.

De Wet werkbaar en wendbaar werk, die vorig jaar in het Staatsblad verscheen, omvat een reeks maatregelen die moeten zorgen dat we werken tot aan ons pensioen kunnen volhouden. Loopbaansparen – vandaag tijd kopen voor later, zeg maar – is er daar één van. Een maatregel waarbij echter niets moet: zo is je werkgever geenszins verplicht om in het systeem van loopbaansparen te stappen, en doet hij dat wel, dan kan je als werknemer kiezen of je er effectief gebruik van maakt.

1 Kan ik vandaag al verlofdagen opsparen?

De wet is er, maar dat wil niet zeggen dat je als werknemer in de privésector vandaag al verlofdagen kan opsparen. Daarover moet er eerst een cao zijn in je sector of bedrijf. Die cao vermeldt welke dagen je mag opsparen en binnen welke periode, en ook hoe je die dagen dan later mag opnemen. Je vraagt dus best aan je werkgever of er al zo’n cao is. “Binnen de sector van de kleding- en confectiebedrijven onderhandelen de sociale partners momenteel over een overeenkomst loopbaansparen. Ook een aantal grote bedrijven en organisaties, zoals de KULeuven, hebben al laten weten dat ze loopbaansparen willen invoeren”, weten ze op het kabinet van minister van Werk, Kris Peeters.

Enkel voor wie veel verlofdagen heeft

“Loopbaansparen is allicht interessant voor mensen die veel vakantiedagen hebben. Ik heb 23 verlofdagen per jaar en daar komen geen anciënniteitsdagen bij, ook al heb je een lange staat van dienst. Hoe zou ik dan dagen moeten opsparen? Het is nu al elk jaar tellen om toe te komen. Voor mij en mijn collega’s is loopbaansparen dus een maat voor niets!”

2 Welke dagen kan ik opsparen?

In de wet staat dat je niet al je vakantiedagen kan opsparen voor later. Je wettelijke vakantiedagen – 20 dagen in de vijfdagenweek – kan je bijvoorbeeld niet opsparen. Wel de extra dagen die vastliggen in een cao – de conventionele dagen genoemd – en waarvan je vrij kiest wanneer je ze opneemt. Ook de vrijwillige overuren die je niet moet inhalen (maximum 100 of meer als er een cao is), evenals de uren die je presteert boven de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur als je een glijdend uurrooster hebt en de overuren waarbij je mag kiezen om ze al of niet in te halen, mag je opsparen. “Dit is een primeur”, benadrukt minister van Werk, Kris Peeters, “nooit eerder konden overuren, gepresteerd in een bepaald dienstjaar, in een ander jaar worden gerecupereerd.” Of je al je opgespaarde dagen ineens kan opnemen of niet, wordt bepaald in de cao van je sector of bedrijf.

3 Wat als ik van werk verander?

Stap je over naar een werkgever in een andere sector, dan zal de werkgever bij wie je vertrekt jouw opgespaarde dagen uitbetalen. Kies je voor een andere werkgever binnen dezelfde sector, dan kan je je opgespaarde dagen meenemen, als dat zo in je sector-cao staat. Maar je mag ook altijd vragen om die dagen uit te betalen.

Tijd opsparen voor de kleinkinderen

“Verlofdagen opsparen zodat je er op een later tijdstip meer hebt, vind ik een heel goed idee. Ik ben nu 56 jaar, maar heb geen recht op tijdskrediet omdat ik heel lang als zelfstandige heb gewerkt. Deeltijds gaan werken kan ik me als alleenstaande financieel niet veroorloven. Nu ik binnenkort oma word, lijkt het me een goed plan om een paar jaar na mekaar zoveel mogelijk dagen te sparen, zodat ik later wat extra tijd heb voor mijn kleinkind.”

4 Kan ik verlof cadeau doen aan een collega?

In Frankrijk deden werknemers hun collega Nathalie, bij wiens dochtertje leukemie werd vastgesteld en lang in het ziekenhuis moest blijven, dankzij de Wet Mathys, 330 verlofdagen cadeau.

Ook bij ons is deze mogelijkheid in de Wet wendbaar en werkbaar werk opgenomen. Het gaat hier niet om loopbaansparen waarbij je tijd opspaart voor jezelf, maar net als voor loopbaansparen moet het principe van verlofdagen doorgeven geregeld zijn in de cao van je sector of onderneming.

5 Kan ik ook geld omzetten in tijd?

In een eerste fase zal je als werknemer enkel tijd kunnen opsparen. Maar in de toekomst moet een koninklijk besluit het ook mogelijk maken om als werknemer een geldpremie – bijvoorbeeld je eindejaarspremie – op te sparen en die dan later om te zetten in betaalde verlofdagen.

Hoe maak je werk werkbaar – dus vol te houden – voor de werknemer en wendbaar – dus flexibel – voor de werkgever? Naast loopbaansparen en verlofdagen schenken, omvat de Wet werkbaar en wendbaar werk nog andere maatregelen, die je terugvindt op www.werkbelgie.be

5 vragen over verlofdagen opsparen
© FRANK BAHNMULLER

Cathy Geerts (SD-Worx) “Wij kozen voor een eigen loopbaansparenformule”

Een bedrijf kan loopbaansparen aanbieden op basis van de Wet werkbaar werk, maar kan uiteraard ook een eigen systeem op poten te zetten. Zo heeft dienstverlener SD-Worx niet op de wet gewacht en vorig jaar al een formule van vakantiedagen opsparen via een teller ingevoerd. Van de 1.800 werknemers zijn er toen 214 met loopbaansparen gestart, goed voor 682 extralegale vakantiedagen. HR-Directeur Cathy Geerts licht toe: “Dit loopbaansparen kadert in ons Flex Income Plan. Dat biedt medewerkers de mogelijkheid om een deel van hun verloningspakket aan te passen aan hun persoonlijke behoeften. Ze kunnen een aantal voordelen binnen dat pakket inruilen voor een virtueel budget. Wie bij ons vakantiedagen spaart, kan die op een later moment van zijn carrière opnemen, maar kan er ook voor kiezen tijd in te ruilen voor geld, een mogelijkheid die bij loopbaansparen in het kader van de Wet werkbaar werk niet voorzien is. Zo koos ik zelf bijvoorbeeld om dat budget te besteden aan een e-bike.”

Uiteraard is het systeem beperkt en kunnen niet alle vakantiedagen flexibel worden aangewend. Cathy Geerts: “We vinden het belangrijk dat iedereen zijn wettelijk verlof en de twaalf dagen arbeidsduurverkorting opneemt. De drie extralegale dagen en je anciënniteitsdagen kan je bij ons wel opsparen. Werknemers met al wat jaren op de teller komen zo al snel aan vijf tot zes dagen per jaar. Zij maken dan ook gretig gebruik van deze formule. Maar ook jonge mensen zonder kinderen die graag eens een lange reis willen maken, sparen mee. En het kan ook interessant zijn voor werknemers die graag minder zouden werken met een tijdskrediet, maar die in hun bedrijf op de 5%-drempel botsen en dus hun beurt moeten afwachten. Belangrijk is dat loopbaansparen in ons bedrijf een recht is, het kan je niet worden geweigerd. Uiteraard moet je tijdig je diensthoofd inlichten over je plan om gespaarde dagen op te nemen.”

Partner Content