Geniet van de winter in de Gaume

Zelfs hartje winter blijft de Gaume, in het zuiden van de provincie Luxemburg, een van de zonnigste streken van ons land. Via een gloednieuw wandelnetwerk kan je er nu de mooiste dorpen en vergezichten ontdekken.

Het kerkje van Jamoigne ligt op een hoogte en kijkt trots uit over het landschap. In de wei onder ons, tussen met rijp bedekt struikgewas, richt een paard traag het hoofd op wanneer we naderen. Verder is hier geen levende ziel te bespeuren. En behalve het gefluit van de snijdende wind – zo’n wind die je wangen doet blozen en je oren doet tintelen – is er verder niets te horen. Voor wie niet van een mensen-zee houdt, is de winter hier het uitgelezen seizoen. Tijd voor een deugddoende wandeling in een landschap dat helemaal tot rust is gekomen. Sla een bocht om, weg van de bospaden of wegeltjes, en er ontvouwt zich een bijna volmaakt vergezicht, dat niet wordt verstoord door een menselijke aanwezigheid.

Aan mooie panorama’s ontbreekt het in de Gaume beslist niet. Hier, in de meest zuidelijke streek van België, kan je dankzij de zogenaamde cuesta’s ver kijken. Deze bijzondere landschapsvorm bestaat uit een trapsgewijze opeenvolging van zacht glooiende hoogvlakten, van elkaar gescheiden door steile flanken. Hierdoor ontstaan hooggelegen vergezichten die uitkijken over een platteland met traag kronkelende waterlopen. “Het is die landschapsvorm die de Gaume onderscheidt van de Ardennen”, legt Margot Kimplaire van de toeristische dienst uit. “Nog een groot verschil is de samenstelling van de rotsbodem. In de Ardennen bestaat de ondergrond uit leisteen, terwijl je hier vooral kalksteenrotsen met gele en oranje tinten vindt.”

Wandelen in de zon

Deze warme tinten gaan hand in hand met een eerder mild microklimaat. Gemiddeld is het hier enkele graden warmer dan in het vlakbij gelegen Ardennenmassief. ’s Zomers rijgt de Gaume de warme dagen aan elkaar en dat geeft de streek een Toscaanse toets – er tsjirpen zelfs krekels! De winter is andere koek: bij ons bezoek is het bitter koud. Maar zelfs tijdens de donkerste maanden blijft de streek een van de zonnigste van België, zeker het meest zuidelijke puntje. Alleen de kust scoort even goed.

De Gaume is dan ook een ideale plek voor wandelaars. Tot voor kort kon je volop genieten van de vele wandelpaden die de bossen doorkruisen. Vorige zomer kwam daar helaas een einde aan. Door de varkenspest die de everzwijnpopulatie tijstert, werd een quarantaine ingesteld en werd het publiek de toegang tot de bospaden ontzegd. Een verbod dat nog een tijd kan aanhouden: “De ziekte kan niet op de mens overgaan, maar we moeten absoluut vermijden dat ze verder uitbreidt”, legt Margot Kimplaire uit. “Het volstaat dat je in de uitwerpselen van een everzwijn trapt om het virus overal waar je loopt verder te verspreiden.” Mag er dan niet meer gewandeld worden in de Gaume? “Natuurlijk wel! Een paar kleine stukken bos blijven toegankelijk én we hebben ons aanbod aangepast. We hebben een gloednieuw wandelnetwerk uitgestippeld langs dorpjes en landweggetjes.”

Kleurrijke gevels en een mysterie

De weiden en dorpen van de Gaume zijn dan misschien minder bekend dan de bossen, ze hebben wel veel charme. Dat komt vooral door het bouwmateriaal dat hier wordt gebruikt: in de dorpen geen grijze en doffe gevels, wel honingkleurige gebouwen, soms bedekt met pleisterwerk in pasteltinten. Hier en daar hangt een reclamebord van geëmailleerd metaal dat hét lokale bier aanprijst. Uiteraard hebben we het dan over het brouwsel van de nabijgelegen abdij van Orval – een stuk erfgoed om u tegen te zeggen. Voeg daar nog een sierlijke meander van de Semois en een kerkje met een eeuwenoud kerkhof aan toe, zoals in Chassepière, en je begrijpt waarom deze plek tot een van de mooiste dorpen van Wallonië werd uitgeroepen. Mooi, maar ook mysterieus. Onder de kerk van Chassepière bevindt zich immers de feeëngrot (Trou des fées), die uitgeeft op de rivier en die in de loop der jaren door haar wat broze rotsbodem verder is geerodeerd. Men zegt dat het ondergrondse gangenstelsel onder de oude molen doorloopt tot in de kelders van de indrukwekkende Orvalabdij.

Toegegeven, niet alle steden en dorpjes van de Gaume ogen even mooi, maar er zijn er best wel die gezien mogen worden. De meeste wisten hun authentieke karakter goed te bewaren en lijken nogal sterk op de dorpen van Frans Lotharingen, aan de andere kant van de grens. Wanneer je over de landweggetjes wandelt, kan je ze vaak vanop een uitkijkpunt in de verte, voorbij de hagen en weiden, zien liggen. En mocht je het ondanks je dikke jas en muts toch koud krijgen, dan is er wel altijd een taverne waar je je kunt warmen aan de lokale specialiteiten: vooral kaas, vleeswaren en aardappelen (liefst de variëteit Plate de Florenville, de enige aardappelsoort met een beschermde oorsprongsnaam in België). Deze drie producten worden zelfs samen verwerkt in een hartverwarmend stoofpotje. En geserveerd met – hoe kan het anders – een goed glas Orval. Wedden dat dit bier hier anders smaakt dan thuis?