De gotische oude kathedraal en de barokke nieuwe kathedraal, zij aan zij. © GETTY IMAGES

Salamanca, stad voor levensgenieters

De sfeer opsnuiven van een universiteitsstad, genieten van historische gebouwen, een terrasje doen op ’t mooiste plein van Spanje, jamón ibérico proeven: in Salamanca kan het allemaal.

Met zijn fraaie architectuur en kerken voelt Salamanca traditioneel Spaans aan, maar tegelijkertijd hangt er een hippe internationale sfeer, want het krioelt er van de buitenlandse studenten – niet minder dan 25.000, even talrijk als de Spaanse studenten. Daaronder veel Eras-musgangers, maar ook jongeren uit de hele wereld die hier Spaans komen leren. Want het is de eeuwenoude universiteit die de naam en faam van Salamanca vestigde. Vorig jaar vierde de instelling haar 800-jarige bestaan. De sfeer van die middeleeuwse universiteit vind je terug bij een bezoek aan de alleroudste aula’s: sobere zalen in natuursteen met gewelfbogen, mooie balkenplafonds en spartaanse banken. Of je kan (achter glas) een blik werpen op de oude universiteitsbibliotheek.

Het 18de-eeuwse barokke Plaza Mayor, groots in alle opzichten.
Het 18de-eeuwse barokke Plaza Mayor, groots in alle opzichten.© GETTY IMAGES

Voor de grote toegangspoort tref je altijd groepjes toeristen aan die de rijkelijk versierde façade bestuderen. Er zit een kikker in verstopt, het symbool van de universiteit, maar ook doodshoofden die studenten waarschuwen dat ze aandacht moeten hebben voor hun studies en niet voor vertier, als ze willen dat hun carrière geen kort leven beschoren is. Het complex verlaat je via de ezelspoort, een kleine achterpoort waarlangs niet geslaagde studenten na de proclamatie vol schaamte naar buiten werden geleid, uit het zicht van de professoren.

Openluchtmuseum

Al in de Romeinse tijd was Salamanca een belangrijke plek. Je kan nog steeds over de fraaie Romeinse brug wandelen die de Tormes-rivier overspant en genieten van het weergaloze panorama op de historische stad. In dit plaatje treedt de ‘nieuwe’ kathedraal op de voorgrond. Nu ja, nieuw. Ze dateert uit de 16de eeuw, maar werd pal naast de oude romaanse kathedraal gebouwd. Via een eenvoudige deur treed je vanuit de laatgotische en barokke overdaad de meer ingetogen romaanse oude kerk binnen, een paar eeuwen terug in de tijd. Die 12de-eeuwse kathedraal staat er nog steeds. De bouw van de nieuwe duurde zo lang dat de inwoners van de stad uiteindelijk besloten de oude te behouden. Je kan ook de toren van de oude kathedraal, de Torre Mocha, beklimmen, die vanop het terras een fantastisch zicht over de stad biedt. De toren van de nieuwe kathedraal is nog een stuk hoger en helt sinds 1755 lichtjes over, als gevolg van de allesverwoestende aardbeving in Lissabon, die tot in Salamanca voelbaar was. En nee, je hallucineert niet als je in het beeldhouwwerk rond de poorten van de kathedraal een astronaut opmerkt. Bij restauratiewerken in Spanje komt het wel vaker voor dat enkele hedendaagse figuren aan het geheel worden toegevoegd.

Zicht op de oude stad vanop de oever van de Río Tormes.
Zicht op de oude stad vanop de oever van de Río Tormes.© GETTY IMAGES

Alle monumentale middeleeuwse en renais-sancegebouwen van de stad liggen op loopafstand van mekaar, meestal langs verkeersvrije straten. De levendige Rua Mayor, met tal van restaurants en tapasbars, verbindt de kathedralen met de Plaza Mayor, dé navel van de historische stad. Onderweg staat nog een opvallend gebouw, met een gevel vol honderden schelpvormige versieringen. Dit Schelpenpaleis verwijst naar de sint-jacobsschelp, symbool van de pelgrims op hun tocht naar Santiago de Compostela. Diezelfde schelpvorm vind je ook terug op tekeningen in het plaveisel van de straten, die de pelgrimsroute doorheen de stad richting Santiago de Compostela aanduiden.

Zeg niet zomaar ham

Spanje telt veel indrukwekkende pleinen, maar het enorme, bijna perfecte vierkant van Salamanca, omgeven door gebouwen in Spaanse barok, is echt groots. Dit is het epicentrum van de stad en de talrijke terrasjes zijn steeds bevolkt met een vrolijke mix van studenten, toeristen en locals. De terrasjes vullen zich naarmate de dag in de avond en de nacht overgaat. De omringende gevels uit de typische steen van de streek krijgen in het avondlicht een prachtige goudglans. De appartementen boven de zuilengalerijen hebben balkons, die werden ontworpen om spektakels bij te wonen, zoals de stierengevechten die hier vroeger plaatsvonden. Stap even terug in de tijd en neem een kijkje in het Centenario Café literario Novelty van begin 20ste eeuw, dat de ontmoetingsplek van schrijvers en kunstenaars was. Een ander gebouw uit die periode is de Mercado Central, het marktgebouw naast de Plaza Mayor. Liefhebbers van art nouveau en art deco komen aan hun trekken in Casa Lis, het art-nouveau- en art-decomuseum met een ruime collectie en een aparte verzameling oude poppen.

Jamón ibérico proeven op een terrasje in de Rua Mayor.
Jamón ibérico proeven op een terrasje in de Rua Mayor.© GETTY IMAGES

Shoppen doe je best ten noorden van de Plaza Mayor, met leuke boetieks langs de Calle Toro en Calle Zamora. Maar dit is Spanje en dus zijn de tapasbars nooit veraf, bijvoorbeeld langs de Gran Vía of de Rua Mayor, de Calle Concejo of de Calle Van Dyck. Of die buiten het historische centrum, die geliefd zijn bij studenten, met op het menu de befaamde ham van de streek. Je passeert ook geregeld slagers- en delicatessenzaken met uitstalramen die volhangen met typische droge ham aan de haak.

De streek rond Salamanca is immers de thuisbasis van één van de vier erkende herkomstaanduidingen van de ham: de Guijuelo. Spanjaarden doen daar zeer gewichtig over. Je hebt allerlei categorieën: van varkens van puur Iberisch ras, die enkel eikels eten en vrij rondlopen, tot mindere soorten die in gevangenschap leven. De beste en zeldzaamste jamón-soort kan tot 4.000 euro per kilo kosten.

Wil je meer uitleg, ga dan zeker langs bij Corte y Cata, een restaurant gespecialiseerd in jamón. Daar geeft meestersnijder Anselmo Perez, Spaans kampioen hamsnijden, ook workshops en proeverijen waar de verschillende variëteiten van jamón aan bod komen en toont hij hoe je vakkundig flinterdunne plakjes van zo’n grote ham afsnijdt. “Want een stukje jamón dat op de juist manier is gesneden, maakt dat de smaak en geur helemaal vrijkomen”, aldus Anselmo.

Praktisch

Erheen. Brussel-Madrid, 2.15 uur. Daarna 3 uur met trein of bus.

Eten

Logeren

Meer weten? www.spain.info

Partner Content